จีนภายใต้สี จิ้นผิง ศัตรูรอบด้าน พันธมิตรน้อย ที่มีอยู่ก็ไม่น่าไว้ใจ แถมพึ่งไม่ค่อยได้

หลายประเทศไม่ปลื้มจีนถ้วนหน้า หลายประเทศหันหลังให้จีนและยังมีกรอบความร่วมมือที่แสดงจุดยืนชัดเจนว่าไม่เอาจีนแน่นอนไม่ว่าจะเป็น CANZUK หรือ Quad และอีกหลายประเทศในทะเลจีนใต้ ในยุโรปต่างต้านจีน

จาก CANZUK ถึง Quad สู่ผลสำรวจ Pew Research ชอบจีนน้อยลง

เริ่มจากพันธมิตรอังกฤษที่ร่วมก่อตัวภายใต้ชื่อว่า CANZUK ซึ่งประกอบไปด้วยแคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และอังกฤษ ที่ไม่เห็นด้วยกับการพยายามบีบเค้นฮ่องกงให้ทำตามกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ ทั้งที่จีนก็เป็นฝ่ายผิดสัญญาตั้งแต่ต้น 

เมื่อหันมาฝั่งอินโด-แปซิฟิกก็มี Quad ที่มีทั้งสหรัฐฯ ญี่ปุ่น อินเดีย และออสเตรเลียร่วมมือกันหลากหลายมิติ ทั้งด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ การทูต การค้า ลิขสิทธิ์ทางปัญญา พันธมิตรสหรัฐฯ ล้วนมีจุดยืนต้านจีนโดยเน้นใช้หลักสันติภาพเพื่อขจัดความขัดแย้ง

• ผลสำรวจ Pew Research พบกว่า 10 ประเทศทั่วโลกไม่ปลื้มจีนสูงที่สุดในประวัติศาสตร์
• ทำความรู้จัก ‘CANZUK’: พันธมิตรอังกฤษปิดล้อมจีน ผ่านเครือข่ายความร่วมมือในอินโด-แปซิฟิก
• ทำความรู้จัก “QUAD” ภาคี 4 ฝ่ายต้านจีน: สหรัฐฯ ญี่ปุ่น อินเดีย และออสเตรเลีย

ผลสำรวจจาก Pew Research ก็พบว่า 14 ประเทศ ที่ประกอบไปด้วยสหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย อิตาลี เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ อังกฤษ สวีดเดน แคนาดา ฝรั่งเศส เกาหลีใต้ สเปน ญี่ปุ่น เบลเยียม และเดนมาร์ก เหล่านี้ ล้วนมีความไม่พอใจและทัศนคติลบต่อจีนมากยิ่งขึ้น 

ด้าน Nikkei Asia รายงานว่า จีนมีนโยบายที่แข็งกร้าว ทำให้ไม่สามารถมีเพื่อนใหม่ๆ เกิดขึ้นได้ และยังไม่มีพันธมิตรเลยสักประเทศเดียว ส่วนประเทศที่เป็นหุ้นส่วนตอนนี้ด้วยส่วนใหญ่ก็เป็นประเทศแบบ pariah states คือประเทศที่ไม่ค่อยได้รับการยอมรับจากนานาชาติ หรือประเทศที่มักจะถูกคว่ำบาตร ซึ่งก็มีทั้งพึ่งพาไม่ค่อยได้บ้าง บ้างก็ไม่สำคัญ หรือบางทีก็รวมอยู่ในประเทศเดียวเลยคือ ทั้งพึ่งพาไม่ได้และยังไม่สำคัญอีก 

รัสเซีย เพื่อนผู้ทรงอิทธิพลของจีน แต่ความระแวงเคลือบแคลงในใจยังมีอยู่

ตัวอย่าง รัสเซียถือเป็นเพื่อนที่ทรงอิทธิพลของจีนมาก นับตั้งแต่สี จิ้นผิงขึ้นสู่อำนาจผู้นำประเทศจีนตั้งแต่ 2012 เขาและผู้นำรัสเซีย วลาดิมีร์ ปูตินพบปะกันหลายต่อหลายครั้ง สี จิ้นผิงมักจะพูดถึงปูตินว่าเป็นเพื่อนที่ดีที่สุด เป็นเพื่อนที่ใกล้ชิดที่สุด

ทั้งสองประเทศแบ่งปันผลประโยชน์ร่วมกัน ขยายความร่วมมือด้านความมั่นคงร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นการแลกเปลี่ยนทางทหาร การมีความตกลงแบบปิดลับ การซ้อมรบร่วมกัน การร่วมมือกันในอุตสาหกรรมด้านการป้องกันประเทศร่วมกัน แต่พวกเขาต่องก็ยังมีความระแวงซึ่งกันและกันอยู่ ไม่ใช่ชาติพันธมิตรด้านความมั่นคงต่อกัน

รัสเซียไม่สบายใจที่จีนกำลังขยายอิทธิพลในประเทศที่อยู่ในสหภาพโซเวียตเก่า เช่นประเทศต่างๆ ในเอเชียกลาง อีกทั้งจีนยังอ้างสิทธิ์ในทะเลจีนใต้อยู่บ่อยครั้ง รัสเซียอยากให้จีนออกจากอาร์ติก และรัสเซียยังสนับสนุนอาวุธด้านการทหารแก่ประเทศเวียดนาม อินเดียที่กำลังเป็นไม้เบื่อไม้เมากับจีนอีก ช่วงที่มีการปะทะกันระหว่างจีนกับอินเดีย รัสเซียก็เลื่อนการทำความตกลงการจัดหาระบบป้องกันทางอากาศ S-400 surface-to-air ให้กับจีน

เพื่อนที่จีนมี เกาหลีเหนือ ปากีสถาน อาเซียนบางประเทศ ดีที่สุดคือกัมพูชา

เกาหลีเหนือเป็นประเทศเดียวที่เป็นชาติพันธมิตรด้านความมั่นคงกับจีน ปี 1961 ทั้งสองประเทศลงนามสนธิสัญญามิตรภาพ ความร่วมมือ ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ยินยอมให้จีนแทรกแซงได้หากเกาหลีเหนือถูกโจมตี สี จิ้นผิงพบปะคิม จอง อึนครั้งแรกเมื่อปี 2018 หลังจากนั้นไม่กี่เดือน คิมก็พบปะทรัมป์

ปากีสถานกับจีนก็เป็นหุ้นส่วนกัน สนับสนุนกันตั้งแต่สมัยสงครามเย็น ปากีสถานช่วยเหลือจีนในการปกป้องจีนจาการกลุ่มก่อการร้ายในปากีสถานและอัฟกานิสถานที่จะข้ามไปยังจีน ขณะเดียวกันปากีสถานก็แสวงหาการยอมรับจากจีนในการพยายามครอบครองแคชมีร์ ขณะเดียวกันก็พยายามเสนอผลประโยชน์ให้จีนเพื่อต้านสหรัฐฯ ภายใต้กรอบความร่วมมือระเบียงเศรษฐกิจจีน-ปากีสถาน และการสร้างโครงสร้างพื้นฐานผ่านข้อริเริ่ม Belt & Road

ส่วนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไทยและฟิลิปปินส์ก็ถือเป็นพันธมิตรกับจีน แต่เพื่อนที่ดีที่สุดของจีนในพื้นที่นี้คือกัมพูชา นายกรัฐมนตรีฮุน เซน คือผู้นำจากต่างประเทศคนแรกที่เยือนจีนหลังโควิด-19 ระบาด และยังเป็นเพื่อนที่จีนไว้ใจจากกรณีจีนอ้างกรรมสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ กัมพูชาก็เป็นอีกหนึ่งประเทศที่ได้ผลประโยชน์จากข้อริเริ่ม Belt & Road ด้วย

ที่มา – Nikkei Asia, CANZUK, Quad, Pew Research Center

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา