แม้โลกจะหันขวาหรือมีแนวทางอนุรักษ์นิยมมากขึ้นเท่าไร คนนิยมซ้ายหรือสนับสนุนแนวทางประชาธิปไตยก็ไม่ได้ลดจำนวนลงหรือล้มหายตายจากไปตามกัน ทว่า นับวันยิ่งเพิ่มพูนจำนวนคนไม่สนับสนุนแนวทางเผด็จการมากขึ้น หนังสือพิมพ์ Apple Daily หนังสือพิมพ์ที่สนับสนุนแนวทางให้เกิดประชาธิปไตยในฮ่องกงก็เป็นอีกหนึ่งสื่อที่ต่อสู้กับเผด็จการอำนาจนิยมเช่นกัน การปิดตัวลงของ Apple Daily สะท้อนให้โลกเห็นว่า เผด็จการมีอยู่จริง การฟังเสียงเห็นต่างในโลกอำนาจนิยมคือสิ่งผิด การตรวจสอบจีนผ่านการวิพากษ์วิจารณ์จีน การเห็นค้านกับสิ่งที่จีนทำกำลังสร้างหายนะให้กับผู้ที่ไม่เห็นด้วย
หนังสือพิมพ์ Apple Daily วิพากษ์วิจารณ์การทำงานของจีนมาเนิ่นนานแล้วและเคลื่อนไหวเพื่อประท้วงต่อต้านจีนอย่างหนักเรื่องการออกกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ที่บังคับใช้ในฮ่องกงตั้งแต่ปี 2019 ตอนนี้ Apple Daily กำลังจะต้องปิดตัวลงหลังจากที่เจ้าหน้าที่รัฐใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งรัฐจับกุมตัวบรรณาธิการระดับสูงพร้อมอายัดทรัพย์สินของบริษัทด้วย ผู้ที่ถูกจับกุมคือ Yeung Ching-kee วัย 55 ปี นอกจากเขาแล้วทางตำรวจก็เตรียมจับกุมนักเขียนเพิ่มอีกหนึ่งถึงสองคน ตอนนี้กำลังหาทางพิสูจน์ตัวบุคคลเพื่อจับกุมตัวอยู่
ทางหนังสือพิมพ์จะยุติการพิมพ์ภายในเที่ยงคืนนี้และจะเผยแพร่ฉบับสุดท้ายในวันพฤหัสบดี ทางหนังสือพิมพ์ประกาศปิดตัวผ่านเว็บไซต์ Apple Daily ก่อนหน้านี้ทางคณะผู้บริหารบริษัท Next Digital บริษัทแม่ของหนังสือพิมพ์ Apple Daily ก็ออกมาแสดงความเสียใจพร้อมประกาศว่าจะปิดตัวลงในวันที่ 26 มิถุนายน 2021 หรือวันเสาร์ที่จะถึงนี้ นอกจากนี้ ทางคณะผู้บริหารได้แสดงความขอบคุณถึงผู้อ่านที่ยังสนับสนุนหนังสือพิมพ์และผู้สื่อข่าวของสำนักพิมพ์ด้วยดีตลอดมากว่า 26 ปี ทางบริษัทจำเป็นต้องยุติกิจการหนังสือพิมพ์หากเจ้าหน้าที่รัฐยังคงอายัดเงินในบัญชีและยังไม่หยุดจับกุมผู้บริหารระดับสูงของสำนักพิมพ์ต่อไป
ทางเจ้าหน้าที่ได้จับกุมบรรรณาธิการระดับสูงของหนังสือพิมพ์ Apple Daily ไปแล้ว 3 คนและผู้บริหารระดับสูงจาก Next Digital อีก 2 คนและยังมีเจ้าหน้าที่ตำรวจราว 500 นายมาสังเกตการณ์ที่ออฟฟิศในฮ่องกงอีก
Grace Leung อาจารย์ด้านสื่อสารมวลชนจาก Chinese University of Hong Kong ระบุว่า การปิดหนังสือพิมพ์ Apple Daily อย่างฉุกละหุกเช่นนี้ เป็นการส่งสัญญาณที่ชัดเจนต่อองค์กรสื่อมวลชนทั้งหมดว่า ผู้สื่อข่าวทั้งหมดในเมืองนี้ จะต้องเผชิญกับความเสี่ยงที่อาจจะถูกจับกุมตัวได้ โดยเฉพาะถ้าพวกเขาไปแตะต้องประเด็นที่อ่อนไหวหรือประเด็นที่เกี่ยวกับการเมือง ก่อนหน้านี้ ตำรวจได้จับกุมตัวชายวัย 55 ปีโดยไม่ได้ระบุชื่อแต่ที่สุดแล้วก็มีรายงานจากสื่อท้องถิ่นว่าเป็นการจับกุมตัวคอลัมนิสต์ที่เขียนประเด็นวิพากษ์วิจารณ์สังคมที่ชื่อ Li Ping ไป
การจับกุมตัว Li Ping สร้างความตื่นกลัวและกังวลใจต่อพนักงานโดยรวมมาก เนื่องจาก Li Ping ไม่ใช่คอลัมนิสต์ที่วิพากษ์วิจารณ์ในระดับเผ็ดร้อนจนทำให้ตัวเองเดือดร้อนได้ แต่ก็ยังถูกจับกุมตัวไป พนักงานหลายคนก็ได้รับคำแนะนำว่าควรจะหนีออกจากออฟฟิศไปหลังจากที่ถูกตามจับกุมตัว
กว่า 26 ปีที่หนังสือพิมพ์ Apple Daily เปิดทำการมา ก็เดินหน้าขุดคุ้ยเรื่องฉาวโฉ่ของผู้นำระดับสูงของพรรคคอมมิวนิสต์จีนมาโดยตลอด รวมถึงเปิดโปงพฤติกรรมต่างๆ ของเจ้าหน้าที่ฮ่องกงที่ผิดคุณธรรม ผิดจรรยาบรรณและผิดต่อหลักการ จนทำให้ Apple Daily กลายเป็นหนังสือพิมพ์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในการเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตย ไม่ใช่แค่เปิดโปงมุมมองทางการเมืองและเปิดเผยความฉาวโฉ่ของเจ้าหน้าที่รัฐ แต่ยังมีสกู้ปหรือประเด็นเจาะลึกเรื่องอาชญากรรม เรื่องซุบซิบในแวดวงคนดัง ไปจนถึงภาพลับจากบรรดานักข่าวปาปาราซซี่ด้วย
ความรู้สึกของผู้คนที่มีต่อหนังสือพิมพ์ Apple Daily นี้ Chris Yeung หัวหน้านักเขียนด้าน Citizen News ซึ่งเป็นอดีตประธานสมาคมสื่อของฮ่องกง ระบุว่า คนฮ่องกงจำนวนมากทั้งรักและเกลียดหนังสือพิมพ์ Apple Daily พวกเขาอาจจะไม่ค่อยปลื้มสไตล์ในการนำเสนอข่าวของ Apple Daily แต่พวกเขาก็ประทับใจในความไม่เกรงกลัวต่อภัยจากอำนาจรัฐ ท้าทายอำนาจรัฐ และยืนหยัดเพื่อเสรีภาพและประชาธิปไตยตลอดมา
ด้าน Carrie Lam ผู้ว่าการฮ่องกงพูดถึงประเด็นที่มีการจับกุมตัวบรรณาธิการอาวุโสของหนังสือพิมพ์ Apple Daily ว่า กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติจีนที่ออกมาเมื่อปีที่แล้วควรจะทำหน้าที่ยับยั้งสื่ออื่นๆ ได้ ซึ่งผู้สื่อข่าวไม่ควรเอาไปพูดว่าเป็นเพราะองค์กรหนังสือพิมพ์นั้นๆ เป็นองค์กรน่าสงสัยและผู้คนที่บริหารหนังสือพิมพ์ฉบับนั้นๆ เป็นบุคคลต้องสงสัย กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฮ่องกงจะต้องถูกบังคับใช้อย่างจริงจัง มันไม่ใช่แค่นำมาใช้บังคับจริงจังเท่านั้น แต่มันยังป้องกันและป้องปรามผลลัพธ์ที่จะตามมาด้วย ผลของการกระทำที่ป้องปรามดังกล่าวจะต้องบรรลุเป้าหมายได้ด้วย (สิ่งที่ Carrie Lam สื่อ น่าจะหมายถึง กฎหมายออกมาเพื่อการนี้ สิ่งที่สำนักพิมพ์หรือผู้สื่อข่าวจากสำนักพิมพ์เหล่านั้นได้รับผลกระทบก็ถูกต้องตามเป้าหมายของกฎหมายที่ประกาศใช้แล้ว)
หนังสือพิมพ์ Apple Daily หนังสือพิมพ์สัญชาติฮ่องกง หนังสือพิมพ์ที่มีเป้าหมายหลักในการขับเคลื่อนประชาธิปไตยให้เกิดขึ้นในสังคมเตรียมปิดตัวลงในวันเสาร์ที่ 26 มิถุนายน 2021 นี้และกำลังจะตีพิมพ์ฉบับสุดท้ายในวันพฤหัสบดีที่ 24 มิถุนายน 2021
หนังสือพิมพ์ Apple Daily ก่อตั้งโดยนักธุรกิจชื่อดัง Jimmy Lai เริ่มตีพิมพ์ฉบับแรกเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 1995 เป็นหนังสือพิมพ์แท็บลอยด์ที่มีการรายงานข่าวที่วิพากษ์วิจารณ์จีนซึ่งแน่นอนว่าหนังสือพิมพ์หรือสื่อที่ทำหน้าที่ประมาณนี้มักจะไม่ค่อยประสบความสำเร็จในเชิงธุรกิจนัก ก่อนหน้านี้ ในบทบรรณาธิการก็บอกไว้เลยว่า ตราบใดที่ผู้อ่านยังสนับสนุนผู้สื่อข่าวและยืนหยัดเคียงข้างจุดยืนของหนังสือพิมพ์ ไม่ว่าเราจะถูกกดดันมากสักเพียงใดเราจะสู้ต่อไป
ก่อนหน้าที่หนังสือพิมพ์จะถูกตีพิมพ์ในปี 1995 ผู้ก่อตั้ง Apple Daily ก็เคยเรียกนายกรัฐมนตรีจีน Li Peng ว่า เป็นลูกชายของไข่เต่า (son of a turtle egg) ในนิตยสารรายสัปดาห์ก่อนจะผลักดันให้เป็นหนังสือพิมพ์รายวัน คำเรียกดังกล่าวของ Lai ทำให้ผู้อ่านจำนวนมากรู้สึกคับแค้นใจต่อการกดูหมิ่นผู้นำที่ตนศรัทธา จากนั้นเมื่อ 1 กรกฎาคม 1997 อังกฤษคืนเกาะฮ่องกงให้จีนปกครอง หนังสือพิมพ์ Apple Daily ก็ยังยืนยันที่จะเชื่อมั่นต่อไปว่าอนาคตของฮ่องกงยังสดใสอยู่
ต่อมาในวันที่ 8 กรกฎาคม 2019 Lai ได้พบปะกับรองประธานาธิบดี Mike Pence และรัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐอเมริกา Mike Pompeo เพื่อหารือถึงอำนาจของฮ่องกงที่ถูกบั่นทอนโดยกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนทำให้เกิดการประท้วงในฮ่องกงอย่างมหาศาล ด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้ Lai หรือ Jimmy Lai ถูกสื่อจีนที่ควบคุมโดยพรรคคอมมิวนิสต์จีน Global Times เรียกเขาว่าเป็นผู้ทรยศ ผู้ที่กระทำการสมคบคิดอย่างไร้ยางอายกับชาติตะวันตกในการจุดชนวนให้มีการประท้วงในฮ่องกง
หนึ่งปีให้หลัง วันที่ 30 มิถุนายน 2020 จีนออกกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติกับฮ่องกงโดยไม่มีการหารือใดๆ กับสาธารณชนหรือผ่านความเห็นชอบจากฝ่ายนิติบัญญัติของฮ่องกง กฎหมายต้องการทำโทษการกระทำใดๆ ก็ตามที่จีนพิจารณาว่า มีการกระทำที่ต้องการโค่นล้มจีน สนับสนุนให้แบ่งแยกดินแดน ก่อการร้าย หรือกระทำการสมคบคิดกับกองกำลังต่างชาติเหล่านี้จะต้องถูกจำคุก
ต่อมา 10 สิงหาคม เจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุม Lai หนึ่งในผู้วิพากษ์วิจารณ์จีนและอีก 8 คนทั่วฮ่องกงที่ทำแบบเดียวกัน ตำรวจนับร้อยนายเข้าตรวจค้นสำนักงานใหญ่ Next Digital จากนั้นเขาก็ถูกจับกุมอีกในวันที่ 3 ธันวาคม, 11 ธันวาคม และวันที่ 29 ธันวาคม Lai ได้ลาออกจากการเป็นประธานบริษัท Next Digital จากนั้น Jimmy Lai ก็ถูกจับกุมและปล่อยซ้ำไปซ้ำมาหลายครั้งหลายคราพร้อมคดีติดตัวหลายคดี
จนในที่สุดวันที่ 21 มิถุนายน 2021 หลังหนังสือพิมพ์ Apple Daily อายุครบรอบ 26 ปีได้เพียงวันเดียว ทางที่ปรึกษาของ Jimmy Lai ก็แจ้งกับสำนักข่าว Reuters ว่าหนังสือพิมพ์กำลังถูกบังคับให้ปิดตัวลง จนในที่สุดก็มีการจับกุมตัวคอลัมนิสต์ของ Apple Daily และผู้บริหารระดับสูงของ Next Digital จนทำให้ต้องปิดตัวเลงในวันที่ 26 มิถุนายนที่จะถึงนี้ ปิดฉากหนังสือพิมพ์ที่ต่อสู้เพื่อเสรีภาพและประชาธิปไตยมาอย่างยาวนาน 26 ปี แน่นอนว่าตำนานของ Jimmy Lai และ Apple Daily จะอยู่ในใจของคนฮ่องกงที่สนับสนุนประชาธิปไตยต่อไป
- จีนอนุมัติกฎหมายความมั่นคงฮ่องกงฉบับใหม่แล้ว
- สื่อยักษ์ใหญ่ยังถอย The New York Times เตรียมย้ายทีมไปเกาหลีใต้หนีกฎหมายใหม่ฮ่องกง
- อังกฤษให้วีซ่าพิเศษคนฮ่องกง: ครอบครัวพาลูกอพยพเพราะอยากได้เสรีภาพ พูด คิดได้ตามต้องการ
ที่มา – Bloomberg, Next Digital, Reuters
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา