นี่สิปฏิรูปของจริง! สมาคมเกษตรญี่ปุ่นลงทุนในเชนร้านซูชิรายใหญ่ ขายข้าวโดยตรง ไม่ผ่านคนกลาง

บ้านเราพูดเรื่องการปฏิรูปกันมาโดยตลอดทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม แต่วันนี้จะไปพาไปชมการปฏิรูประบบการขายข้าวของญี่ปุ่น ที่บอกได้เลยว่าประชาชนและเกษตรกรได้ประโยชน์กันจริงๆ เพราะไม่ต้องผ่านผู้ประกอบการค้าส่งรายใหญ่ แต่ให้ไปถึงมือผู้บริโภคโดยตรงมากขึ้น

ปฏิรูประบบขายข้าว ตัดขาผู้ค้าส่ง ลงทุนหุ้นร้านซูชิ

ถือเป็นการปฏิรูประบบการขายข้าวในญี่ปุ่นที่ชาวนาและผู้บริโภคต่างรอคอยกันมานาน เพราะกลุ่มสมาคมสมาพันธ์ด้านการเกษตรแห่งชาติของญี่ปุ่น (The National Federation of Agricultural Cooperative Associations) หรือ Zen-Noh จะเร่งเพิ่มยอดขายข้าวให้กับร้านค้าปลีกและร้านอาหารโดยตรง แบบไม่ต้องผ่านผู้ค้าส่งรายใหญ่

เมื่อต้นเดือนมีนาคมที่ผ่านมา สหกรณ์การเกษตรญี่ปุ่นวางแผนลงทุนประมาณ 4 พันล้านเยน หรือ 35.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐใน Sushiro Global Holdings บริษัทขายซูชิเบอร์ใหญ่ที่มีสาขาในญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และสหรัฐอเมริกา พร้อมกันนั้นยังเตรียมลงทุนใน Akindo Sushiro บริษัทในเครือเดียวกันกับ Sushiro Global Holdings ซึ่งเป็นผู้ประกอบการร้านซูชิที่ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่น นับเป็นการลงทุนครั้งแรกของสหกรณ์การเกษตรที่กล้าลงทุนกับผู้ประกอบการร้านอาหารรายใหญ่

การซื้อหุ้นลงทุนครั้งนี้จะทำให้ Zen-Noh ขยายการส่งออกข้าวได้มากขึ้น เพราะ Sushiro มีร้านซูชิอยู่ถึง 7 แห่งในเกาหลีใต้ และวางแผนที่จะขยายกิจการออกไปยังต่างประเทศอีกด้วย เพราะฉะนั้นผู้ประกอบการร้านซูชิก็จะได้รับประโยชน์ในการจัดหาข้าวญี่ปุ่นคุณภาพสูงจากการร่วมทุนครั้งนี้อย่างมหาศาล

อย่างไรก็ตาม การขายข้าวของ Zen-Noh ให้กับกลุ่มธุรกิจซูชินับเป็นเพียง 1% ของสินค้าเกษตรที่ Zen-Noh ดูแล เพราะร้านซูชิ 455 แห่งในญี่ปุ่นจะใช้ข้าวปริมาณ 20,000 ตันในแต่ละปี แม้จะเป็นเพียง 1% แต่การทำธุรกิจรูปแบบขายตรงจากเกษตรกรไปยังร้านอาหาร น่าจะเป็นตัวอย่างที่ดีสำหรับรูปแบบธุรกิจขององค์กรในอนาคตที่เน้นการขายผลิตภัณฑ์เกษตรจากฟาร์มโดยตรง

หากปฏิรูป ผลประโยชน์ต้องอยู่ที่ประชาชน

ในอดีตนั้น Zen-Noh ขายข้าวจากเกษตรกรไปยังผู้ค้าส่งคนกลาง แต่ความซับซ้อนที่เพิ่มขึ้นของธุรกิจจัดจำหน่าย ส่งผลให้ผู้บริโภคต้องซื้อข้าวในราคาที่สูงขึ้น จึงทำให้กลุ่มชาวนาพยายามผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลง จากนั้นเมื่อรัฐบาลญี่ปุ่นทราบเรื่องก็ฝากให้ Zen-Noh ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของแผนปฏิรูปการเกษตรแห่งชาติ ช่วยกระตุ้นให้ลดการขายปุ๋ยและยาฆ่าศัตรูพืชให้กับเกษตรกร แต่ไปเน้นที่การผลิตสินค้าเกษตรขายในพื้นที่เล็กๆ

แต่ทีนี้ Zen-Noh ในฐานะที่เป็นบริษัทเอกชนก็ไม่ยึดตามข้อเสนอแนะของรัฐบาล แต่มีเป้าหมายที่ไกลกว่านั้นคือ จัดทำแผนปฏิบัติการเรื่องข้าวอย่างจริงจัง โดยการได้ร่วมมือกับกลุ่มบริษัทซูชิ Sushiro นับเป็นขั้นตอนแรกในการปฏิรูประบบการขายข้าวที่จะเชื่อมโยงเกษตรกรกับกลุ่มร้านอาหารโดยตรง

เป้าหมายของ Zen-Noh คือต้องการจะเพิ่มส่วนแบ่งของข้าวที่ขายให้กับร้านค้าปลีกและร้านขายอาหารโดยตรง แบบไม่ต้องผ่านผู้ค้าส่ง โดยในปีงบประมาณ 2016 ที่ผ่านมามีส่วนแบ่งข้าวไปยังร้านค้าปลีกและร้านขายอาหารโดยตรงแบบไม่ผ่านผู้ค้าส่งถึง 40% แต่ก็ยังไม่พอ เพราะจะขยับให้ตัวเลขขึ้นสูงไปถึง 90% ให้ได้ในปีงบประมาณ 2024

“การทำให้เกษตรกรกับร้านอาหารมีความเชื่อมโยงกันโดยตรงนั้น จะทำให้เกษตรผู้ปลูกข้าวมีรายได้เพิ่มมากขึ้น รวมทั้งมีแรงจูงใจในการผลิตสูงขึ้น ส่วนสินค้าก็จะมีประสิทธิภาพมากขึ้น และที่สำคัญราคาข้าวในตลาดเมื่อไปถึงมือผู้บริโภคก็จะมีราคาที่ถูกลง”

สรุป

กลุ่มสมาคมสมาพันธ์ด้านการเกษตรแห่งชาติของญี่ปุ่น หรือ Zen-Noh ร่วมลงทุนกับ Sushiro เครือธุรกิจร้านซูชิที่ใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่นเพื่อขายข้าวให้โดยตรง ไม่ต้องผ่านผู้ค้าส่งรายใหญ่ อีกทั้งให้ประโยชน์กับผู้ค้าปลีกรายย่อยในการลดต้นทุน ส่วนผู้บริโภคก็จะซื้อข้าวในราคาที่ถูกลง ชาวนามีรายได้เพิ่ม และร้านซูชิก็จะได้ข้าวที่มีคุณภาพมากขึ้น นับเป็นการปฏิรูประบบการขายข้าวของญี่ปุ่น ที่ประเทศไทยและอีกหลายประเทศควรดูไว้เป็นแบบอย่าง

ที่มา – Nikkei Asian Review

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา