‘เกียวโต’ เมืองหลวงเก่าที่เคยเป็นทริปทัศนศึกษายอดฮิตของนักเรียนญี่ปุ่น ตอนนี้กำลังเจอปัญหา ‘นักท่องเที่ยวล้นเมือง’ รถเมล์และรถไฟแน่น วัดและศาลเจ้าคนเบียดจนแทบเดินไม่ได้ แถมที่พักกับร้านอาหารก็ขึ้นราคา 2-3 เท่า
ทำเอาเด็กหลายคนนอย โรงเรียนหลายแห่งเลยเลือกเปลี่ยนเส้นทางทริปไปเมืองอื่น เพราะรับมือความวุ่นวายไม่ไหว ทั้งที่การไปทัศนศึกษาที่เกียวโตเคยเป็นกิจกรรมที่เด็กญี่ปุ่นต้องทำสักครั้งในชีวิต
อย่าง ‘โรงเรียนมัธยมต้นนิชิ-อิเคะบุคุโระ’ เล่าให้ The Asahi Shimbun ฟังว่า ทริปเกียวโตเมื่อปีก่อนเต็มไปด้วยการรอคิวและรถติด หลายกลุ่มไปไม่ทันตามแผน ต้องข้ามบางสถานที่ หรือบางกลุ่มถึงกับเดินเท้ากว่า 13 กิโลเมตร เพื่อไปศาลเจ้าฟุชิมิอินาริให้ทัน ครูที่ไปด้วยบอกว่าต้องรับโทรศัพท์จากนักเรียนทั้งวันว่าจะตัดโปรแกรมเพราะเวลาไม่พอ
ปีถัดมาโรงเรียนเลยตัดสินใจเปลี่ยนทริปจากเกียวโตและนาระ ไปเป็นชิโกกุ ที่มีกิจกรรมสนุกๆ อย่างการย่างคัตสึโอะโนะทาทากิ (ปลาโอย่างลนไฟ) ในโคจิ และทำอุด้งในคางาวะ ผู้ปกครองส่วนใหญ่ก็เห็นด้วย เพราะไม่ต้องห่วงว่าลูกจะรอคิวนานท่ามกลางอากาศร้อน
แม้เกียวโตจะยังครองแชมป์เมืองยอดฮิตที่โรงเรียนต้องจัดทริปหลายปีติดกัน แต่ตัวเลขเริ่มสะท้อนการเปลี่ยนแปลง ปี 2024 จำนวนนักเรียนที่มาเที่ยวเกียวโตลดลง 7.4% เหลือ 750,000 คน แม้จำนวนนักท่องเที่ยวรวมสูงถึง 56.06 ล้านคน สูงสุดเป็นอันดับสองรองจากปี 2015
ส่วนค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อคนก็เพิ่มเป็น 67,844 เยน หรือราว 15,500 บาท ทำให้หลายโรงเรียนต้องลดจำนวนคืนที่พัก หรือมองหาปลายทางที่คุ้มค่ากว่า
ปัญหานี้เอง ทำให้เมือง ‘คานาซาวะ’ จังหวัดอิชิกาวะ กลายเป็นเมืองที่มาแรงแทนเกียวโต เพราะสามารถนั่งชินคันเซ็นไปใช้เวลาใกล้เคียงกัน แถมมีสวนเค็นโรคุเอ็น และกิจกรรมเรียนรู้วัฒนธรรมที่มีไกด์เป็นนักเรียนท้องถิ่น
รวมถึงเมือง ‘ฮาโกดาเตะ’ ในฮอกไกโดที่มีรถรางให้เดินทางรอบเมืองได้สะดวก ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าจำนวนนักเรียนที่ไปเกียวโตอาจลดลงอีกใน 1-2 ปี
ปัญหาความแออัด และมารยาทนักท่องเที่ยวยังเป็นเรื่องปวดหัว ทั้งการรุมถ่ายรูปเกอิชาในกิออน ขีดเขียนเสาไม้ในวัดโจโด-ชิองอิน ไปจนถึงคลิปต่างชาติปีนเสาโทริอิในศาลเจ้าและทะเลาะกับผู้สูงอายุบนรถไฟ
เมืองอื่นอย่าง ‘คามาคุระ’ ก็เริ่มเจอปัญหาแบบเดียวกัน จุดถ่ายรูปจากการ์ตูน Slam Dunk ดึงแฟนคลับจากทั่วโลกมาเยือน แต่ก็มาพร้อมปัญหาขยะ เสียงดัง และการบุกรุกบ้านของคนท้องถิ่น
กรณีเกียวโตจึงเป็นสัญญาณเตือนของเมืองท่องเที่ยวทั่วโลก รายได้อาจเพิ่ม แต่ประสบการณ์ของคนท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวกลับลดลง การที่โรงเรียนเริ่มเปลี่ยนจุดหมายทริปทัศนศึกษา บอกเราว่าถึงเวลาที่เมืองต้องหาสมดุลระหว่างเศรษฐกิจกับคุณภาพชีวิต ก่อนเสน่ห์ของเกียวโตจะค่อยๆ หายไป
- ญี่ปุ่นเผชิญสังคมสูงวัยต่อเนื่อง ประชากรอายุ 65 ปีขึ้นไป และผู้สูงอายุเกิน 100 ปีทำสถิติใหม่
- ญี่ปุ่นเร่งดึง Tech Talent จากอินเดีย ยกระดับเศรษฐกิจเทคโนโลยี-แก้ปัญหาขาดแคลนแรงงานทักษะสูง
ที่มา: South China Morning Post, The Asahi Shimbun
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา