ผลสำรวจ Thailand Cyber Wellness Index 2025 (ดัชนีสุขภาวะดิจิทัล – TCWI) ซึ่ง AIS ทำร่วมกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี พบว่าในภาพรวม คนไทยยังมีสุขภาวะดิจิทัลอยู่ในระดับ ‘พื้นฐาน’ (Basic) ด้วยคะแนนเฉลี่ย 0.70 ดีขึ้นจากปีก่อน ยกเว้นเด็ก วัยรุ่น และผู้สูงอายุที่ยังคงเป็น ‘กลุ่มเสี่ยง’ ที่ต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษ
รายงานระบุว่า มิติที่คนไทยทำคะแนนได้ต่ำสุดคือ ‘ความมั่นคงความปลอดภัยทางไซเบอร์’ (Cyber Security) และ ‘การรู้เท่าทันด้านดิจิทัล’ (Digital Literacy) แสดงให้เห็นว่าการปกป้องข้อมูลส่วนตัว การรู้เท่าทันภัยคุกคาม และการใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัยยังเป็นจุดอ่อนใหญ่ของสังคมไทย
ขณะที่มิติ ‘เข้าใจสิทธิทางดิจิทัล’ (Digital Rights) และ ‘การสื่อสารและการทำงานร่วมกันบนดิจิทัล’ (Digital Communication & Collaboration) มีคนจำนวนมากยังอยู่ในระดับ ‘ต้องพัฒนา’ สะท้อนว่าคนไทยยังไม่เข้าใจสิทธิของตัวเองในโลกออนไลน์อย่างลึกซึ้ง ทั้งเรื่องความเป็นส่วนตัว เสรีภาพในการแสดงออก และการตัดสินใจบนโลกดิจิทัลอย่างเหมาะสม
ปีนี้ยังเป็นครั้งแรกที่ TCWI เพิ่มการวัดผล ‘การรู้เท่าทัน AI’ (AI Literacy) โดยพบว่าคะแนนเฉลี่ยอยู่ที่ 3.18 จาก 5.00 ซึ่งถือว่าอยู่ในระดับกลาง แต่กลุ่มที่ได้คะแนนต่ำสุดคือเด็กอายุ 10-12 ปี และคนอายุมากกว่า 40 ปี สะท้อนความเสี่ยงที่อาจใช้ AI อย่างไม่ถูกต้อง หรือเชื่อข้อมูลที่บิดเบือน เช่น Deepfake ได้ง่าย
‘สายชล ทรัพย์มากอุดม’ หัวหน้าหน่วยธุรกิจสื่อสารองค์กรและรัฐกิจสัมพันธ์ AIS อธิบายว่า คนไทยยังขาดความเข้าใจเกี่ยวกับเทคโนโลยี AI อย่างเพียงพอ ดังนั้นการส่งเสริมให้ประชาชนรู้เท่าทัน AI ถือเป็นหัวใจสำคัญในการเตรียมพลเมืองดิจิทัลไทย ให้พร้อมรับมืออนาคตอย่างมั่นคงและปลอดภัย
หากมองตามกลุ่มอาชีพ พบว่าข้าราชการมีคะแนนสูงที่สุด (0.83) ตามด้วยพนักงานรัฐวิสาหกิจและเอกชน ส่วนกลุ่มที่ได้คะแนนต่ำสุดคือผู้ว่างงาน (0.62) และนักเรียน/นักศึกษา (0.65) ซึ่งเป็นสัญญาณให้ภาคการศึกษาและภาครัฐต้องเร่งสร้างทักษะดิจิทัลตั้งแต่วัยเรียน
ส่วนในเชิงพื้นที่ ภาคตะวันตกมีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด (0.72) ส่วนกรุงเทพฯ-ปริมณฑล ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือต่ำที่สุด (0.69) แสดงให้เห็นว่า ความเหลื่อมล้ำทางทักษะดิจิทัลยังมีอยู่ในเชิงภูมิศาสตร์ด้วย
ภาพรวมทั้งหมดจึงสะท้อนว่า ประเทศไทยยังมีช่องว่างทักษะดิจิทัลที่ต้องเร่งปิด โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและผู้สูงอายุ เพราะหากไม่ยกระดับอย่างจริงจัง ความเสี่ยงต่อภัยไซเบอร์และการตกเป็นเหยื่อข้อมูลเท็จจะยิ่งสูงขึ้น
ดัชนี TCWI จึงเป็นเหมือน ‘สัญญาณเตือน’ ให้ทุกภาคส่วนร่วมมือกันตั้งแต่การศึกษา นโยบายสาธารณะ ไปจนถึงการออกแบบบริการดิจิทัล เพื่อสร้างพลเมืองดิจิทัลที่พร้อมรับมืออนาคตอย่างปลอดภัยและมีคุณภาพ
ที่มา: ข่าวประชาสัมพันธ์, Thailand Cyber Wellness Index Report
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา