ESG คืออะไร ทำไมพักหลังๆ ในแวดวงธุรกิจหรือการเงินการลงทุน เรื่องนี้กลายเป็นที่พูดถึงมากขึ้นเรื่อยๆ บ้างก็นิยามว่าเป็นการลงทุนแบบยั่งยืน ส่วนอีกหลายคนก็พูดถึงเรื่องนี้ในฐานะการลงทุนแบบที่ให้อะไรคืนกลับไปสู่สังคม
แต่แล้วถ้าเราพูดกันแบบองค์รวม เข้าใจได้ในประโยคเดียว เราจะอธิบายคำว่า ESG อย่างไรดี?
วันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักแนวคิดเรื่อง ESG กับ คุณอุ้ม อรอุมา ฤกษ์พัฒนาพิพัฒน์ ผู้อำนวยการอาวุโส สายงานสื่อสารองค์กรและการพัฒนาอย่างยั่งยืน บริษัท โทเทิ่ล แอ็คเซ็ส คอมมูนิเคชั่น จำกัด (มหาชน) หรือดีแทค มาดูกันว่า ESG ในมุมมองของ dtac คืออะไร มีความสำคัญมากแค่ไหนในปัจจุบัน
ESG ในฐานะวิธีทำธุรกิจในโลกยุคใหม่
ESG คือ กรอบการดำเนินธุรกิจที่คำนึงถึง สิ่งแวดล้อม สังคม และบรรษัทภิบาล (Environmental, Social, and Governance) เป็นปัจจัยอีก 3 ตัว ที่นำมาชี้วัดความสามารถในการแสวงผลประโยชน์ระยะยาว (long-term gain) ของบริษัท นอกเหนือจาก 2 ปัจจัยชี้วัดดั้งเดิมอย่าง กำไร และ การจัดการความเสี่ยง ซึ่งเป็นปัจจัยบ่งบอกความสามารถในการแสวงผลประโยชน์ระยะสั้น
แนวคิดนี้ตั้งอยู่บนพื้นฐานที่ว่า การดำเนินธุรกิจเกิดขึ้นบนโลกมนุษย์ มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมและสังคม ไม่ได้ตั้งอยู่เดี่ยวๆ โดยไม่สร้างผลกระทบต่อโลกภายนอก
คุณอุ้มบอกว่า นี่คือการบริหารองค์กรแบบคำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่หลากหลาย (Multi-Stakeholder) มีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกว้างไกลไปกว่าแค่ ‘ธุรกิจ-ลูกค้า’ แต่ยังมีส่วนได้ส่วนเสียกับ พนักงาน ชุมชน ภาคการศึกษา รัฐบาล หน่วยงานกำกับดูแล ไปจนถึงผู้คนในซัพพลายเชน
ดังนั้น หากบริษัทมีความสามารถในการจำกัดผลกระทบ สร้างสมดุลในการอยู่ร่วมกับสิ่งแวดล้อมและสังคมได้ ก็มีความเป็นไปได้ว่าบริษัทจะอยู่รอดและมีความสามารถในการสร้างผลกำไรในระยะยาวได้ ESG จึงเป็นอีกเครื่องมือหนึ่งที่นักลงทุนจากสถาบันการเงินใช้ประเมินบริษัทในช่วงที่ผ่านมา และมีแนวโน้มว่าจะได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ
จริงอยู่ที่ปัจจัยทั้ง 3 ด้านเริ่มถูกจับตามองมากยิ่งขึ้น แล้วปัจจัยแต่ละด้านมีความสำคัญมากแค่ไหนในปัจจุบัน? ทำไมธุรกิจถึงต้องเริ่มหันมาสนใจเรื่อง ESG ตั้งแต่วันนี้?
สิ่งแวดล้อมคือเรื่องเร่งด่วนที่ธุรกิจต้องสนใจแล้วในวันนี้
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาวิกฤติภูมิอากาศกลายเป็นปัญหาที่รุนแรงมากขึ้น ถึงขนาดที่ว่าหากปล่อยให้อุณหภูมิโลกร้อนกว่าก่อนยุคก่อนอุตสาหกรรมเพียงแค่ 2 องศาเซลเซียส ก็อาจทำให้โลกต้องเจอวิกฤติสภาพภูมิอากาศครั้งใหญ่ที่โลกไม่อาจจินตนาการได้
ที่สำคัญ สาธารณชนก็รับรู้และตระหนักถึงเรื่องนี้เพิ่มมากขึ้น คุณอุ้มยกตัวอย่างข้อมูลเรื่องนี้ให้เห็นว่า 87% ของคนในกลุ่ม Millenials เต็มใจที่จะสนับสนุนแบรนด์ที่เป็นมีความรับผิดชอบเรื่องสิ่งแวดล้อม (ตามข้อมูลของ Cone Communications 2015) จึงไม่แปลกใจที่เรื่องความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมถึงกลายเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่ธุรกิจต้องคิด และในขณะเดียวกันก็เป็นโอกาสทางธุรกิจ
ในกรณีของเอง dtac ก็มีมาตรการการจัดการขยะอิเล็
สังคมทุกวันนี้เรียกร้องให้ธุรกิจมีความรับผิดชอบมากขึ้นเรื่อยๆ
คุณอุ้มบอกว่า ลูกค้าใน generation ตั้งแต่ Millennials ไปจนถึง Gen Z ไปจนถึง Gen Alpha เติบโตภายใต้การศึกษาที่ดีขึ้นกว่ายุคที่ผ่านมา ผู้คนมีความคาดหวังจากแบรนด์มากกว่าการผลิตสินค้าและบริการที่มีคุณภาพสมราคา แต่ยังเรียกร้องให้ธุรกิจมีจุดยืนทางสังคมที่ดีและมีความรับผิดชอบต่อสังคม เช่น ผู้บริโภคจะตอบรับธุรกิจที่ไม่เปิดกว้างต่อความหลากหลายหรือกดขี่พนักงานมากขึ้นกว่าเก่า
ที่สำคัญการเข้าถึงสื่อสังคมออนไลน์ก็ยิ่งทำให้เราตรวจสอบที่มาที่ไปของสินค้าบริการไปถึงการดำเนินธุรกิจของบริษัทได้ดีกว่าเดิม ความรับผิดชอบต่อสังคมจึงกลายเป็นปัจจัยที่สำคัญลำดับต้นๆ ของธุรกิจสมัยใหม่
คุณอุ้มอธิบายให้เห็นว่าสังคมใน Twitter คือตัวอย่างที่ดีว่าผู้บริโภคสมัยนี้มีความตระหนักรู้ทางสังคมที่สุกงอมแค่ไหน คุณอุ้มอธิบายว่า หากมีกรณีที่ธุรกิจสร้างผลกระทบต่อสังคม ก็จะมีการตั้งคำถามเชิงลึก และเสาะหาข้อเท็จจริงของเรื่องราวดังกล่าวอย่างรวดเร็ว ที่สำคัญยังเจาะลึกไปถึงปัญหาเชิงโครงสร้างว่าปัญหานี้ใครเป็นใครควรรับผิดชอบ มีบริบททางสังคมอะไรที่เอื้อให้เกิด ไม่ได้วิพากษ์วิจารณ์อย่างผิวเผิน
ในเรื่องนี้ dtac มีเป้าหมายสร้างธุรกิจที่ตอบโจทย์สังคมผ่านวิสัยทัศน์ที่จะสร้างสังคมดิจิทัลที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียมกัน เพราะในปัจจุบันการเข้าถึงอินเตอร์เน็ตยังมีช่องว่าง โดยเฉพาะผู้มีรายได้น้อยและผู้ประกอบการรายย่อย dtac จึงมีโครงการ ‘เน็ตทำกิน’ อบรมทักษะในการใช้เทคโนโลยีให้ผู้ประกอบการเพื่อสร้างรายได้และลดช่องในความเข้าใจเรื่องดิจิทัลของคนกลุ่มต่างๆ ลง
จะรับผิดชอบต่อสังคมได้ องค์กรต้องโปร่งใส ผู้คนถึงจะยอมรับ
‘บรรษัทภิบาล’ อาจจะฟังดูยุ่งยากที่สุดในบรรดา ESG ทั้งหมด แต่จริงๆ แล้วความหมายไม่ได้ซับซ้อน บรรษัทภิบาลหมายถึงระบบภายในบริษัทมีกลไกที่คอยควบคุมให้มั่นใจว่าธุรกิจถูกบริหารอย่างถูกต้องและดีต่อทุกฝ่าย มีความโปร่งใสเพียงพอเพื่อตรวจสอบหากมีความผิดปกติ เช่น ระบบจัดการด้านการเงินและการบัญชี ระบบรับสมัครงาน นโยบายจัดการคอร์รัปชั่นภายใน หลักปฏิบัติ (code of conduct) ไปจนถึงสวัสดิการพนักงาน
แน่นอนว่าการจะเสนอภาพว่าบริษัทมีความรับผิดชอบต่อสังคมจริงๆ ต้องเริ่มต้นจากโครงสร้างองค์กรที่จะเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมของธุรกิจ สมมติว่ามีบริษัทที่มีการ Freeze เงินเดือน มีการคอร์รัปชั่นในองค์กร หรือปฏิบัติต่อพนักงานไม่ดี สังคมก็คงไม่เชื่อว่าบริษัทนี้สามารถรับผิดชอบต่อสังคมได้ดีนัก
dtac เองก็ค่อนข้างจริงจังกับเรื่องบรรษัทภิบาลและพยายามบริหารให้ผู้คนในห่วงโซ่อุปทานทั้งหมดไม่ให้ตกอยู่ภายใต้ความเสี่ยง ไม่ใช่แค่พนักงานของตนเอง อย่างในกรณีของการจ้างบริษัทตั้งเสาสัญญาณ dtac จะสร้างระบบทั้งการประเมินความเสี่ยง การให้ความรู้ ยกมาตรฐานความปลอดภัยให้สูงเพียงพอ ผู้ปฏิบัติงานที่มีความอันตรายสูงอย่างการปีนเสาสัญญาณ จะได้ทำงานภายใต้ความเสี่ยงที่น้อยที่สุด
ESG คือการลงทุนในวันนี้ แต่ต้องรอให้ผลลัพธ์งอกงาม
ถึงตรงนี้เราได้เห็นกันแล้วว่าการลงทุนตามหลัก ESG ไม่ได้ให้ผลลัพธ์ที่งอกงามในเร็ววัน ไม่เหมือนกับการลงทุนไปกับการตลาดหรือการโฆษณาที่ไม่นานก็สร้างผลตอบแทนกลับมาแบบจับต้องได้
นี่คือการลงทุนที่ต้องรอให้เวลาพิสูจน์ การลงทุนลดการปล่อยคาร์บอนไม่ได้ให้ผลลัพธ์เราทันทีในวันนี้ การสร้างองค์กรโอบรับความเท่าเทียมระหว่างคนทุกกลุ่มก็ไม่ได้ทำให้ไตรมาสหน้าคุณได้กำไร
แต่ในวันหน้า สังคมจะมองกลับมาในฐานะบริษัทที่มีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม มีจุดยืนทางสังคมที่น่าชื่นชม และเป็นบริษัทที่ทำธุรกิจโดยคำนึงถึงทุกฝ่าย ESG จะทำให้บริษัทถูกมองอย่างยอมรับนับถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ไม่ใช่แค่บริษัทที่ตั้งอยู่โดดๆ อย่างไม่สนใจใคร
dtac มีนโยบายเรื่อง ESG อย่างไร ดูเพิ่มเติมได้ ที่นี่
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา