รู้จัก แพนดอร่า เปเปอร์ส (Pandora Papers) ชุดเอกสารเปิดโปงเอกสารทางการเงิน “ปิดลับ” 11.9 ล้านฉบับของบุคคลมั่งคั่งทั่วโลก นี่คือหลุดเอกสารครั้งใหญ่ที่สุดในโลก
Pandora Papers หลุดเอกสารทางการเงินที่ใหญ่ที่สุดในโลก
แพนดอร่า เปเปอร์ส (Pandora Papers) คือ ชุดเอกสารเกี่ยวกับธุรกรรมทางการเงินลับจำนวน 11.9 ล้านฉบับ ขนาด 2.94 เทระไบต์ เปิดเผยโดยเครือข่ายความร่วมมือสื่อเชิงสอบสวนชื่อ International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) โดยนักข่าวกว่า 600 คน ใน 117 ประเทศทั่วโลก ในปี 2021
นี่คือการเปิดเผยข้อมูลลับเกี่ยวกับการทำธุรกรรม “ปิดลับ” โดยบรรดาผู้ทรงอิทธิพลไปยังสวรรค์ภาษีที่ใหญ่ที่สุดในโลก นับตั้งแต่ปานามาเปเปอร์สถูกเปิดเผยออกมาในปี 2016
จำนวนของธุรกรรมเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่ามีกิจกรรมทางการเงินที่ไม่ชอบมาพากลจำนวนมหาศาล เช่น การทุจริตคอร์รัปชัน การเลี่ยงภาษี การฉ้อโกง ไปจนถึงการฟอกเงิน สามารถหลบเร้นสายตาของประชาชน ภาคประชาสังคม และรัฐบาล โดยความช่วยเหลือของบริษัทที่รับปกปิดธุรกรรมไม่ว่าจะโดยการเปิดบัญชีหรือจดทะเบียนบริษัทนอกอาณาเขต (Offshore)
ICIJ เชื่อว่าการทำข่าวเชิงสืบสวนครั้งนี้จะเป็นการเปิดกล่อง (แห่งความชั่วร้าย) ให้ได้เห็นในหลายสิ่งหลายอย่าง จึงเป็นที่มาของชื่อ Pandora Papers
Pandora Papers เปิดโปงเรื่องอื้อฉาวออกมามากขนาดไหน?
ข้อมูลจาก Pandora Papers ประกอบด้วย อีเมล บันทึก หนังสือบริคณห์สนธิ บันทึกการจัดตั้งบริษัท ใบหุ้น รายงานตรวจสอบการปฏิบัติงาน ไปจนถึงผังการถือครองบริษัท จำนวนรวมกัน 11.9 ล้านฉบับ
ข้อมูลเหล่านี้ช่วยเปิดโปงให้เห็นว่าใครคือเจ้าของที่แท้จริง ของธุรกรรมทางการเงินหรือการถือครองสินทรัพย์โดยบริษัทหุ่นเชิดที่มีการดำเนินธุรกรรมหรือจดทะเบียนบริษัทในดินแดนที่เป็นสวรรค์ภาษี เช่น ปานามา ดูไบ โมนาโก สวิตเซอร์แลนด์ หมู่เกาะเคย์แมน หรือ หมู่เกาะบริติชเวอร์จิน
ตัวอย่างกิจกรรมทางการเงินที่เกิดขึ้น เช่น การเปิดบริษัทบังหน้าเพื่อถือครองทรัพย์สินมูลค่าสูงอย่างเรือยอชต์ เครื่องบินส่วนตัว ไปจนถึงแมนชั่นหรู
Pandora Papers เผยให้เห็นว่ามีมหาเศรษฐีพันล้านมากกว่า 100 คน ผู้นำทางการเมือง 35 คน ข้าราชการและนักการเมืองอีกกว่า 330 คน จาก 91 ประเทศทั่วโลกมีส่วนเกี่ยวข้องกับกรณีอื้อฉาวในครั้งนี้ และยังพบว่ามีบริษัท offshore เข้ามาเกี่ยวข้องกว่า 95,000 บริษัท
ถ้าอยากรู้ว่า Pandora Papers ใหญ่แค่ไหน ก็ให้ลองเปรียบเทียบกับจำนวนผู้เกี่ยวข้องกับกรณีอื้อฉาวที่ใหญ่ที่สุดก่อนหน้านี้อย่าง Panama Papers ที่มีจำนวนนักการเมืองที่เกี่ยวข้องกับธุรกรรมเพียง 140 คน ใน 51 ประเทศ
เห็นได้ชัดว่ามีผู้ที่ถูกเปิดโปงเพิ่มขึ้นเกินเท่าตัว และครอบคลุมประเทศเพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัว โดย Fergus Shiel บรรณาธิการบริหารของ ICIJ กล่าวว่า “ไม่เคยมีการเปิดเผยข้อมูลที่ใหญ่ขนาดนี้มาก่อน”
ไม่ใช่แค่นั้น ถ้าเทียบในแง่ปริมาณของข้อมูล นี่คือการเปิดโปงธุรกรรมลับที่ถูกบังหน้าครั้งใหญ่ที่สุด
- Panama Papers ที่หลุดออกมาในปี 2016 มีข้อมูล 11.5 ล้านฉบับ คิดเป็น 2.6 เทระไบต์
- Paradise Papers ที่หลุดออกมาในปี 2017 มีข้อมูล 13.4 ล้านฉบับ คิดเป็น 1.4 เทระไบต์
- Pandora Papers ที่หลุดออกมาล่าสุด มีข้อมูล 11.9 ล้านฉบับ คิดเป็น 2.94 เทระไบต์
ที่สำคัญ Pandora Papers ไม่ได้มีดีแค่ในเชิงปริมาณ เพราะ Gerard Ryle ผู้อำนวยการของ ICIJ ระบุเองว่า “ข้อมูลที่เปิดเผยออกมาคราวนี้ คือ Panama Papers แบบอัดสเตียรอยด์ ที่ทั้งกว้างขวางกว่า ลุ่มลึกกว่า และมีรายละเอียดมากกว่า”
ใครมีส่วนเกี่ยวข้องในข้อมูลที่หลุดออกมาบ้าง?
ต้องบอกก่อนว่าไม่ใช่ทุกธุรกรรมที่ถูกเปิดเผยโดย Pandora Papers จะเกี่ยวเนื่องกับกิจกรรมผิดกฎหมาย เช่น การฟอกเงิน หรือ ทุจริตคอร์รัปชัน บางธุรกรรมที่เกิดขึ้นมีจุดประสงค์เพื่อสร้างความปลอดภัย
Vladimir Putin ประธานาธิบดีรัสเซียคือผู้ที่เคยถูกทางการสหรัฐฯ สงสัยว่ามีสินทรัพย์ที่ไม่ได้ทำการเปิดเผย โดยชื่อของเขาไม่ได้ถูกอ้างถึงโดยตรงจาก Pandora Papers แต่มีบุคคลใกล้ชิดจำนวนมากมีรายชื่ออยู่ในเอกสาร เช่น Petr Kolbin เพื่อสนิทของเขาที่ถูกนักวิจารณ์เรียกว่าเป็น “กระเป๋าสตางค์สำหรับใส่เงินของปูติน”
Tony Blair อดีตนายกรัฐมนตรีอังกฤษและภรรยาถูกเปิดโดยเอกสารดังกล่าวว่ามีการซื้ออาคารสำนักงานมูลค่า 6.5 ล้านปอนด์ (2.96 ร้อยล้านบาท) ในกรุงลอนดอน โดยสามารถเลี่ยงภาษีได้ถึง 3.12 แสนปอนด์ (14.2 ล้านบาท) จากการทำธุรกรรมโดยบริษัท offshore ในหมู่เกาะบริติชเวอร์จิน
นอกจากนี้ ยังมีชื่อของบุคคลทั้งนักร้อง นางแบบ นักธุรกิจ และนักการเมืองจากทั่วโลก เช่น Shakira, Claudia Schiffer, สมาชิกครม. ปากีสถานและครอบครัว, ประธานาธิบดีไซปรัส, ประธานาธิบดียูเครน, ประธานาธิบดีเอกวาดอร์, นายกรัฐมนตรีสาธารณรัฐเช็ก ไปจนถึงกษัตริย์แห่งจอร์แดน
แม้บางธุรกรรมที่ถูกเปิดเผยออกมาจะไม่ผิดกฎหมาย เช่น ในกรณีของ Tony Blair แต่ก็สะท้อนให้เห็นชัดว่าระบบการเงินมีช่องว่างที่ทำให้บุคคลผู้มั่งคั่งในโลกนี้สามารถหลบเลี่ยงภาษี ในขณะที่คนทั่วไปต้องจ่ายภาษีกันตามปกติ
ในบริบทที่สถานการณ์โควิด-19 กำลังระบาดหนัก รัฐบาลมีความจำเป็นต้องใช้งบประมาณสูงอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนและภาระนั้นก็ตกมาอยู่ที่คนทั่วไปที่ต้องจ่ายภาษี Fergus Shiel กล่าวว่า “พวกเขาใช้บัญชีหรือกองทรัสต์ offshore เพื่อซื้ออสังหาริมทรัพย์มูลค่าเป็นล้านดอลลาร์ในต่างประเทศและทำให้ครอบครัวของพวกเขามั่งคั่งขึ้นไปอีกบนราคาที่ประชาชนทั่วไปต้องเป็นผู้จ่าย”
ผลการศึกษาขององค์กรเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาเศรษฐกิจ (OECD) ระบุว่า มีความมั่งคั่งรวมกันทั้งสิ้น 11.3 ล้านล้านดอลลาร์ (380 ล้านล้านบาท) ที่ถูกถือครองอยู่ใน offshore ในปี 2020 ซึ่ง Gerard Ryle ชี้ว่า
“นี่คือเงินที่หายออกไปจากสารบบภาษีในแต่ละปี และที่สำคัญเงินจำนวนนี้ก็อาจมีส่วนช่วยในการฟื้นตัวจากโควิดได้”
- ทำไมเราไม่ควรชื่นชมมหาเศรษฐี ที่จ่ายภาษีแต่ละปีแค่นิดเดียว
- มหาเศรษฐีส่วนใหญ่ปิดบังทรัพย์สินและรวยกว่าคิด
ที่มา – ICIJ (1)(2), The Guardian, BBC, Washington Post, Le Monde
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา