ถ้าเราเขียนหนังสือขึ้นมาสักเล่มหนึ่ง แล้วต่อมาสืบทราบได้ว่า มีผู้นำระดับประเทศได้อ่านในสิ่งที่เราเขียน แน่นอน เราคงรู้สึกภูมิใจ แต่ทว่าเรื่องนี้ใช้ไม่ได้กับอาจารย์ด้านวิทยาการคอมฯ คนหนึ่งที่เขียนเรื่องปัญญาประดิษฐ์ แล้วผู้ที่อ่านคือ ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำสูงสุดของจีน
แกะรอยความคิดท่านผู้นำจากชั้นหนังสือ
ก่อนจะพูดถึงหนังสือเล่มที่ผู้นำจีนได้อ่าน ขอพูดถึงที่มาที่ไปของเรื่องราวสักเล็กน้อย
เรื่องเริ่มต้นที่การกล่าวอวยพรปีใหม่ให้กับประชาชนชาวจีนของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ที่ถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติมาอย่างต่อเนื่องในทุกๆ ปี
การอวยพรหนึ่งครั้งต่อปีนี้จะถ่ายทอดสดไปทั่วประเทศ ที่สำคัญคือทุกคนจะได้เห็นห้องทำงานของสี จิ้นผิงด้วย ดังนั้นในทุกๆ ครั้ง จะมีความพยายามในการค้นหา “สัญลักษณ์” บางประการจากการสังเกตชั้นหนังสือของท่านผู้นำ
เนื่องจากทุกคนอยากรู้ว่า ท่านผู้นำกำลังคิดอะไรอยู่ โดยดูจากสิ่งที่อ่าน
เมื่อต้นปี 2018 ที่ผ่านมา มีหนังสือหลายเล่มที่วางอยู่บนชั้นในระหว่างการถ่ายทอดสด หนึ่งในนั้นคือหนังสือที่เกี่ยวกับปัญญาประดิษฐ์ (AI) ชื่อว่า The Master Algorithm เขียนโดย Pedro Domingos อาจารย์ด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ (computer science) จากมหาวิทยาลัยวอชิงตัน
“ทั้งตื่นเต้นและหวาดกลัว” เมื่อรู้ว่าผู้นำจีนอ่านหนังสือของเขา
Domingos ผู้เขียนหนังสือปัญญาประดิษฐ์เล่มนี้ (ซึ่งเป็นเล่มที่เชื่อกันว่าผู้นำจีนได้อ่านแล้ว) ได้ให้สัมภาษณ์กับสื่อในเยอรมนีไว้ว่า เขารู้สึกทั้งตื่นเต้นและหวาดกลัวในเวลาเดียวกัน
- ที่รู้สึกตื่นเต้น เพราะจีนเป็นประเทศที่พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว และยังมีอีกหลายอย่างที่จีนและทั้งโลกจะได้รับประโยชน์จากการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์
- ส่วนที่หวาดกลัว เนื่องจากจีนเป็นประเทศที่ปกครองด้วยรัฐบาลแบบอำนาจนิยม เป็นไปได้สูงว่า (รัฐบาลจีน) จะใช้ปัญญาประดิษฐ์เพื่อควบคุมประชาชน
- ในความเป็นจริงแล้ว ปัญญาประดิษญ์ก็เหมือนเทคโนโลยีอื่นๆ ทั่วไป คือสามารถใช้ไปทางที่ดีและสามารถใช้ไปในทางที่ชั่วร้ายก็ได้ทั้งนั้น
เทคโนโลยี AI คืออำนาจควบคุมที่มีศักยภาพในโลกสมัยใหม่
ความกังวลใจของผู้เขียนหนังสือเล่มนี้ไม่ใช่เรื่องแปลก สามารถเข้าใจได้ เพราะในโลกสมัยใหม่ เทคโนโลยีคือเครื่องมือแห่งอำนาจในการควบคุมประชาชน
ในระยะหลังมานี้ เราจะเห็นได้ว่า ไม่ใช่แค่จีนเท่านั้นที่พยายามพัฒนาปัญญาประดิษฐ์และเทคโนโลยีชั้นสูง ประเทศเผด็จการอย่างรัสเซียก็เร่งพัฒนาเรื่องนี้อยู่เช่นกัน
Domingos บอกว่า ทั้งจีนและรัสเซียต่างให้ความสนใจกับเรื่องปัญญาประดิษฐ์เป็นอย่างมาก เพราะพวกเขาเข้าใจดีว่า “นี่คือศักยภาพในการใช้อำนาจ(นิยม) และลดความเป็นเสรี(นิยม)ให้น้อยลง”
ยกตัวอย่างในจีน 3 บริษัทไอทียักษ์ใหญ่อย่าง Tencent, Alibaba และ Baidu ที่ต่างทุ่มเทให้กับการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ในหลายมิติ ตั้งแต่เรื่องรถยนต์ไร้คนขับไปจนถึงเรื่องสุขภาพ แต่การจะไปจนถึงจุดที่ปัญญาประดิษฐ์จะฉลาดล้ำเลิศ หนึ่งในสิ่งสำคัญคือ “ข้อมูล” ของประชาชนที่ต้องใช้ในการพัฒนาอัลกอริธึ่ม ที่น่ากังวลก็คือ ในประเทศจีน จะมีการขอให้บริษัทเทคโนโลยี (ไม่ใช่แค่บริษัทในประเทศเท่านั้น แต่รวมถึงบริษัทต่างชาติ) ต้องส่งข้อมูลส่วนบุคคลให้กับรัฐบาลส่วนกลางด้วย
นอกจากนั้นในช่วงท้ายของบทสัมภาษณ์ Domingos ยังบอกไว้อีกด้วยว่า “ถึงที่สุดแล้ว ไม่ใช่ปัญญาประดิษฐ์หรอกที่เป็นผู้ตัดสินใจ หากแต่คือคนที่ควบคุมมันต่างหาก”
Domingos ทิ้งท้ายไว้ว่า โลกอาจจะไม่ได้จบลงด้วยการที่จีนครองอย่างเป็นทางการ หากแต่ผ่านการที่จีนควบคุมโลกไซเบอร์หรืออินเทอร์เน็ตได้อย่างมีประสิทธิภาพนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม หนังสือเล่มนี้ Bill Gates เจ้าพ่อหนอนหนังสือแห่งวงการไอทีก็เคยแนะนำไว้ให้อ่านเช่นกัน
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา