ม.หอการค้าไทย ระบุ ไทยครองแชมป์โครงสร้างดิจิทัลอาเซียน แต่ทักษะ AI ยังตามไม่ทันโลก

By
boompw
-

ไทยครองแชมป์โครงสร้างดิจิทัลอาเซียน แต่ทักษะ AI ยังตามไม่ทันโลก!

‘มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย’ โดยศูนย์วิจัยเศรษฐกิจดิจิทัล การลงทุนและการค้าระหว่างประเทศ (DEIIT) คณะเศรษฐศาสตร์ รายงานผลสำรวจ ‘ดัชนีการเปลี่ยนผ่านดิจิทัลของประเทศไทย’ หรือ ‘Thailand Digital Transformation Index’ (TDTI) เป็นครั้งแรก พบว่า ประเทศไทยมีความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล และการเข้าถึงเทคโนโลยีสูงที่สุดในอาเซียน และอยู่ในระดับใกล้เคียงประเทศชั้นนำของสหภาพยุโรป

แต่ในทางกลับกัน ทักษะดิจิทัลและทักษะ AI ของคนไทยยังต่ำกว่ามาตรฐานสากลอย่างมีนัยสำคัญ

‘รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ’ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ และผู้อำนวยการศูนย์วิจัย DEIIT ระบุว่า การสำรวจครั้งนี้เก็บข้อมูลจากประชาชนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป จำนวน 871 คน ครอบคลุม 6 ภูมิภาคทั่วประเทศ โดยประเมินผ่าน 6 มิติหลัก ได้แก่

  1. การเข้าถึงเทคโนโลยี

  2. ทักษะและการยอมรับเทคโนโลยี

  3. การพัฒนาตนเองด้านดิจิทัลและ AI

  4. การใช้บริการภาครัฐดิจิทัล

  5. ผลลัพธ์จากการใช้เทคโนโลยี

  6. ผลิตภาพจากการใช้ AI

ไทยเด่น ‘ฮาร์ดแวร์’ แต่ยังอ่อน ‘ซอฟต์แวร์คน’

ผลการสำรวจพบว่า ประเทศไทยได้คะแนนด้าน ‘การเข้าถึงเทคโนโลยี’ (Digital Access) สูงถึง 80.76 คะแนน ใกล้เคียงกับค่าเฉลี่ยประเทศพัฒนาแล้วในสหภาพยุโรปที่อยู่ในช่วง 80-90 คะแนน และสูงกว่าค่าเฉลี่ยโลกที่ประมาณ 70 คะแนน รวมถึงสูงกว่าหลายประเทศในอาเซียน เช่น มาเลเซีย เวียดนาม และอินโดนีเซีย อย่างชัดเจน

‘รศ.ดร.อนุสรณ์’ ระบุว่า ตัวเลขดังกล่าวสะท้อนว่า การเข้าถึงอุปกรณ์ดิจิทัลและอินเทอร์เน็ตไม่ใช่อุปสรรคของประเทศไทยอีกต่อไป ประชาชนส่วนใหญ่มีสมาร์ทโฟน อุปกรณ์ดิจิทัล และโครงข่ายอินเทอร์เน็ตที่มีคุณภาพ แต่ปัญหาสำคัญคือ คนไทยยังไม่สามารถใช้เทคโนโลยีที่มีอยู่ได้อย่างเต็มศักยภาพ

ทักษะดิจิทัลและ AI ยังต่ำกว่ามาตรฐานสากล

ในด้าน ‘ทักษะดิจิทัล’ (Digital Skills) ไทยได้เพียง 44.04 คะแนน อยู่ในระดับปานกลางค่อนต่ำเมื่อเทียบกับมาตรฐานโลก ขณะที่ ‘การพัฒนาทักษะด้านดิจิทัลและ AI’ ได้คะแนนเพียง 35.46 คะแนน ซึ่งถือว่าต่ำมาก

จุดที่น่าสนใจคือ คนไทยพัฒนาทักษะผ่าน ‘การเรียนรู้ด้วยตนเอง’ (Self-learning) ได้คะแนนสูงถึง 64.91 คะแนน สูงกว่าการเรียนรู้ในระบบสถาบันซึ่งได้เพียง 20.61 คะแนน ถึงกว่า 3 เท่า สะท้อนว่า คนไทยจำนวนมากเรียนรู้ผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น YouTube, TikTok, และคอร์สออนไลน์ มากกว่าการเรียนการสอนแบบเป็นระบบ

‘ดร.ภัทรพงศ์ มาลาวัลย์’ นักวิจัย DEIIT อธิบายว่า แม้คนไทยจะเปิดรับเทคโนโลยีสูง แต่การเรียนรู้แบบไม่เป็นระบบทำให้เกิด ‘ช่องว่างทักษะ’ โดยเฉพาะทักษะเชิงลึกที่จำเป็นต่อการใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การแก้ปัญหาด้วยดิจิทัล (Digital Problem-Solving) และความรู้ด้าน AI (AI Literacy) ซึ่งยังต่ำกว่าที่เศรษฐกิจดิจิทัลต้องการ

ใช้ AI มากขึ้น แต่ยังทำเงินได้น้อย

ในมิติ ‘ผลิตภาพจากการใช้ AI’ (AI Productivity) ไทยได้คะแนน 48.08 อยู่ในระดับปานกลาง โดยประชาชนรับรู้ว่า AI ช่วยลดเวลาการทำงานได้ค่อนข้างมาก แต่กลับช่วยเพิ่มรายได้ได้น้อยที่สุด สะท้อนว่า คนไทยยังใช้ AI เพื่อความสะดวกสบายมากกว่าการนำไปต่อยอดเชิงเศรษฐกิจ

‘รศ.ดร.อนุสรณ์’ ระบุว่า เมื่อเทียบกับประเทศพัฒนาแล้วในกลุ่ม OECD ที่สามารถนำ AI ไปใช้สร้างรายได้จริง เช่น งานด้าน AI Content, AI Graphic, AI Video, หรือบริการ Automation Consulting ยังพบว่ากิจกรรมเหล่านี้ในประเทศไทยยังไม่แพร่หลายเท่าที่ควร

บริการรัฐดิจิทัล ‘ดีแต่ยังไม่ลื่น’

ด้าน ‘การใช้บริการภาครัฐดิจิทัล’ (E-Government Services) ได้คะแนน 64.08 คะแนน ถือว่าอยู่ในระดับที่ดี ประชาชนเข้าถึงบริการได้ง่ายขึ้น แต่ยังมีข้อจำกัดสำคัญด้านความเร็ว ความเชื่อมโยงของระบบ และความลื่นไหลของการให้บริการ ซึ่งยังไม่ลื่นไหลเท่าที่ควร

3 ช่องว่างใหญ่ของประเทศไทย

ผลสำรวจสะท้อนว่า ประเทศไทยยังมี 3 ช่องว่างสำคัญ ที่ต้องเร่งแก้ไข ได้แก่

  1. ช่องว่างระหว่าง ‘การเข้าถึง’ กับ ‘ทักษะ’ คือมีอุปกรณ์และอินเทอร์เน็ตพร้อม แต่ขาดทักษะเชิงลึก

  2. ช่องว่างระหว่าง ‘ทักษะ’ กับ ‘ผลิตภาพ’ คือมีพื้นฐานแต่ยังสร้างผลงานเชิงเศรษฐกิจได้ไม่เต็มที่

  3. ช่องว่างระหว่าง ‘การใช้งาน’ กับ ‘ผลตอบแทน’ คือใช้เทคโนโลยีมาก แต่ยังสร้างรายได้ไม่คุ้มค่า

เสนอขยับนโยบายจาก Digital Access สู่ Digital Capability

ศูนย์วิจัย DEIIT เสนอว่า ไทยควรปรับทิศทางนโยบายจาก ‘การเน้นขยายการเข้าถึงเทคโนโลยี’ (Digital Access) ไปสู่ ‘การพัฒนาความสามารถในการใช้เทคโนโลยี’ (Digital Capability) อย่างจริงจัง โดยมุ่งเน้น 4 แนวทางหลัก ได้แก่

  1. AI for Productivity ส่งเสริมการใช้ AI เพื่อสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ

  2. AI for SMEs ผลักดัน SME ใช้ AI เพิ่มผลิตภาพและขีดความสามารถในการแข่งขัน

  3. AI Upskilling แบบเป็นระบบ พัฒนาหลักสูตร AI Literacy ที่เป็นมาตรฐาน

  4. การสร้าง Ecosystem สนับสนุน เช่น มาตรการภาษี AI Sandbox และโค้ช AI สำหรับ SME

‘รศ.ดร.อนุสรณ์’ สรุปว่า ประเทศไทยเข้าสู่ยุคดิจิทัลอย่างเต็มตัวแล้ว แต่ยังไม่สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตจากเทคโนโลยีได้อย่างเต็มที่ หากสามารถปิดช่องว่างด้านทักษะและการใช้ AI เชิงเศรษฐกิจได้ จะช่วยยกระดับขีดความสามารถการแข่งขันของประเทศ และผลักดันไทยสู่การเป็นผู้นำเศรษฐกิจดิจิทัลในภูมิภาคได้ในระยะยาว

ที่มา: ข่าวประชาสัมพันธ์

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา