ช่วงหลายปีที่ผ่านมา นักลงทุน และประชาชนต่างเห็นข่าวความเสียหายในวงกว้างที่เกิดขึ้นจากกรณีต่างๆ ในตลาดการลงทุนมากมายไม่ว่าจะหุ้น หรือ สินทรัพย์ดิจิทัล แน่นอนว่า หน่วยงานที่มีบทบาทและหน้าที่ในการกำกับดูแลก็คือสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ซึ่งรวมถึงการบังคับใช้กฎหมายกับเคสปัญหาต่างๆ
ทั้งนี้ เมื่อเจอเคสการกระทำผิดต่างๆ ก.ล.ต. จะมีขั้นตอนและระยะเวลาดำเนินการในการรวบรวมข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานให้เพียงพอต่อการพิจารณา ซึ่งจะเปิดโอกาสให้ผู้ที่เกี่ยวข้องชี้แจงแสดงพยานหลักฐานตามสิทธิอันพึงมี โดยมีกระบวนการพิจารณาที่ผ่านการกลั่นกรองจากคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องที่ พิจารณาจากข้อเท็จจริงที่ดำเนินการตรวจสอบฯ (ตามกฎหมายกำหนด) และบันทึกบันทึกความเห็นในทุกขั้นตอน รวมถึงรับฟังความเห็นจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านมาประกอบการพิจารณา
การบังคับใช้กฎหมายของ ก.ล.ต. มีกี่แบบ?
ในการกำกับดูแลให้มีการปฏิบัติตามและดำเนินการบังคับใช้กฎหมายกับผู้กระทำความผิด ก.ล.ต. มีช่องทางในการบังคับใช้กฎหมาย 3 ช่องทาง ได้แก่
- การดำเนินการทางปกครอง
- การดำเนินการทางอาญา
- การดำเนินมาตรการลงโทษทางแพ่ง
เมื่อเจาะลึกใน “มาตรการลงโทษทางแพ่ง” เป็นกระบวนการบังคับใช้กฎหมายที่เริ่มนำมาใช้เมื่อวันที่ 12 ธ.ค. 2559 ตามพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2559 และต่อมาได้มีการนำมาใช้บังคับกับพระราชกำหนดการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล พ.ศ. 2561 เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายให้รวดเร็วมากขึ้น ในความผิดเกี่ยวกับกระทำการอันไม่เป็นธรรมเกี่ยวกับการซื้อขายหลักทรัพย์/สินทรัพย์ดิจิทัล (การสร้างราคา การใช้ข้อมูลภายใน/การเปิดเผยข้อมูลภายใน การบอกกล่าวข้อความเท็จ/การแพร่ข่าว) ยินยอมให้บุคคลอื่นใช้บัญชีซื้อขาย การไม่ปฏิบัติหน้าที่ในฐานะกรรมการหรือผู้บริหาร เป็นต้น
ขั้นตอนการใช้มาตรการลงโทษทางแพ่ง
เมื่อ ก.ล.ต. พบการกระทำผิดและเห็นควรใช้มาตรการลงโทษทางแพ่งกับผู้กระทำผิด ก.ล.ต. จะเสนอให้คณะกรรมการพิจารณามาตรการลงโทษทางแพ่ง (ค.ม.พ.) พิจารณาว่าสมควรใช้มาตรการลงโทษทางแพ่งกับผู้กระทำผิดหรือไม่ โดยมาตรการลงโทษทางแพ่ง ได้แก่ ปรับทางแพ่ง ชดใช้เงินในจำนวนเท่ากับผลประโยชน์ที่ได้รับหรือพึงได้รับ ห้ามเข้าซื้อขายหลักทรัพย์/สินทรัพย์ดิจิทัล ห้ามเป็นกรรมการหรือผู้บริหารในบริษัทที่ออกหลักทรัพย์หรือบริษัทหลักทรัพย์/ผู้เสนอขายโทเคนดิจทัลหรือผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล และชดใช้ค่าใช้จ่ายของ ก.ล.ต. เนื่องจากการตรวจสอบการกระทำความผิด
ผลการดำเนินงานของก.ล.ต. ในมาตรการลงโทษทางแพ่งเกือบ 6 ปีที่ผ่านมา
นับจากปลายปี 2559 จนถึงปัจจุบัน (ข้อมูล ณ 31 ต.ค. 2566) ก.ล.ต. มีการดำเนินการตามมาตรการลงโทษทางแพ่งแล้ว 64 คดี จำนวนผู้กระทำความผิดรวม 332 ราย
ทั้งนี้ มีเงินค่าปรับทางแพ่งและเงินค่าชดใช้คืนผลประโยชน์ที่ได้รับจากการกระทำผิด ที่ผู้กระทำผิดชำระแล้วนั้น ก.ล.ต. ได้นำส่งกระทรวงการคลังเป็นรายได้แผ่นดิน รวมเป็นเงินมากกว่า 1,719.82 ล้านบาท ส่วนผู้กระทำความผิดที่ไม่ยินยอมปฏิบัติตามมาตรการลงโทษทางแพ่งที่ ค.ม.พ. กำหนด ก.ล.ต. ได้ขอให้พนักงานอัยการดำเนินการฟ้องคดีผู้กระทำความผิดต่อศาลแพ่งในอัตราสูงสุดที่กฎหมายบัญญัติ
ทั้งนี้ มีคดีที่ถึงที่สุดแล้ว 5 คดี จำนวนเงินที่ศาลพิพากษายุติรวม 59.18 ล้านบาท โดยใช้เวลาดำเนินการประมาณ 1-2 ปี นับตั้งแต่วันฟ้องคดี ซึ่งใช้เวลาลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับการดำเนินคดีอาญา โดยที่ผ่านมาการดำเนินคดีอาญาใช้เวลามากกว่า 2 ปีนับจากปีที่กล่าวโทษถึงปีที่คดีสิ้นสุด
ส่วนกรณีที่เป็นความผิดเกี่ยวกับการกระทำอันไม่เป็นธรรมเกี่ยวกับการซื้อขายหลักทรัพย์ ก.ล.ต. จะนำส่งการดำเนินการต่อสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) เพื่อพิจารณาดำเนินการตามอำนาจหน้าที่เนื่องจากเป็นความผิดมูลฐานตามพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 อีกด้วย รวมทั้งหากเข้าข่ายการกระทำที่อาจผิดกฎหมายอื่น ก.ล.ต. จะประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อดำเนินการต่อไป
ที่มา ก.ล.ต.
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา