การเก็บรักษายาอย่างถูกวิธีเป็นสิ่งสำคัญที่หลายคนอาจมองข้าม ยาที่เก็บไม่ถูกต้องจะส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพในการรักษา ยาอาจเสื่อมคุณภาพก่อนวันหมดอายุ ทำให้การรักษาไม่ได้ผลตามที่ควรหรือแย่ลงกว่าเดิม นอกจากนี้ยังอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้ยาอีกด้วย ดังนั้น ในวันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับวิธีการเก็บรักษายาที่จะช่วยยืดอายุการใช้งานยาให้คงประสิทธิภาพไว้ได้นานที่สุด เพื่อให้คุณได้รับประโยชน์สูงสุดจากการใช้ยา
5 วิธีการเก็บยาให้ถูกต้อง
การจัดเก็บยาอย่างเหมาะสมไม่เพียงช่วยรักษาคุณภาพของยา แต่ยังช่วยป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาที่เสื่อมสภาพ มาดูกันว่ามีวิธีการเก็บยาที่ถูกต้องอย่างไรบ้าง ดังนี้
1. เก็บให้พ้นแสงแดด ไม่เกิน 30 องศาเซลเซียส
แสงแดดและความร้อนเป็นศัตรูสำคัญของยาทุกชนิด โดยเฉพาะในประเทศไทยที่มีอากาศร้อน การเก็บยาจึงต้องใส่ใจเป็นพิเศษ ควรเลือกพื้นที่ที่มีอุณหภูมิคงที่ประมาณ 25 – 30 องศาเซลเซียส หลีกเลี่ยงการวางยาในบริเวณที่แสงแดดส่องถึง เช่น หน้าต่าง ระเบียงหรือในรถยนต์ เพราะความร้อนสะสมอาจทำให้อุณหภูมิสูงถึง 40 องศาเซลเซียสหรือมากกว่า ซึ่งส่งผลให้ยาเสื่อมสภาพเร็วขึ้น โดยเฉพาะยาประเภทวิตามิน ฮอร์โมนและยาปฏิชีวนะที่ไวต่อแสงและความร้อนเป็นพิเศษ
2. ปิดฝาให้สนิทเมื่อไม่ได้ใช้ยา
การเก็บรักษายาให้มีประสิทธิภาพเริ่มต้นจากการปิดภาชนะบรรจุให้สนิท เพราะการสัมผัสกับอากาศภายนอกสามารถเร่งการเสื่อมสภาพของยาได้ ควรคงสภาพการบรรจุยาไว้ในภาชนะเดิมที่ได้รับมา และหลีกเลี่ยงการแกะยาออกจากแผงยาล่วงหน้า ถึงแม้จะดูเหมือนเป็นการเพิ่มความสะดวก แต่การทำเช่นนั้นอาจทำให้ยาเสื่อมคุณภาพเร็วขึ้น เนื่องจากสัมผัสกับความชื้นและออกซิเจนในอากาศโดยตรง
3. เก็บยาให้ภาชนะที่เหมาะสม
การเลือกภาชนะเก็บยาที่เหมาะสมเป็นปัจจัยสำคัญในการรักษาคุณภาพยา ควรเก็บยาในภาชนะที่ออกแบบมาเฉพาะ โดยคำนึงถึงคุณสมบัติของยาแต่ละประเภท เช่น ยาที่ไวต่อความชื้นควรเก็บในขวดที่มีสารดูดความชื้น และปิดฝาให้แน่นสนิท นอกจากนี้ ที่เก็บที่มีอากาศถ่ายเทดี ไม่อับชื้น เพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพของยาจากปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ
4. หมั่นตรวจสอบวันหมดอายุของยา
ตรวจสอบวันหมดอายุของยาอย่างสม่ำเสมอ ยาที่มีวันหมดอายุใกล้เคียงควรถูกนำออกมาใช้ก่อน แต่ก็ต้องระวังด้วย หากเจอยาที่หมดอายุก็ไม่ควรหยิบมาใช้ นอกจากนี้ ยังควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของยา เช่น การเปลี่ยนสี กลิ่นผิดปกติหรือการแยกชั้นของยาน้ำ หากพบความผิดปกติให้หยุดใช้ทันที เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา
5. เก็บยาให้พ้นมือเด็ก
ความปลอดภัยต้องมาเป็นอันดับแรกในการเก็บยา โดยเฉพาะในบ้านที่มีเด็กเล็ก ควรจัดเก็บยาในที่สูงหรือตู้ที่มีระบบล็อกที่ปลอดภัย เนื่องจากขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่อาจเป็นอันตรายร้ายแรงต่อเด็ก การป้องกันไว้ก่อนด้วยการเก็บยาให้พ้นมือเด็กจึงเป็นสิ่งจำเป็น พร้อมทั้งให้ความรู้แก่เด็กเกี่ยวกับอันตรายของการหยิบยามารับประทานเอง
สรุปบทความ
การเก็บรักษายาอย่างถูกวิธีเป็นทักษะสำคัญที่ทุกครัวเรือนควรใส่ใจ นอกจากจะช่วยรักษาประสิทธิภาพของยาแล้ว ยังเป็นการป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาที่เสื่อมสภาพ การเก็บยาให้พ้นแสงแดด การปิดฝาให้สนิท การเลือกภาชนะที่เหมาะสม ตรวจสอบวันหมดอายุและการเก็บให้พ้นมือเด็ก ล้วนเป็นวิธีที่จะช่วยให้ยาคงคุณภาพและปลอดภัยต่อการใช้งาน เพียงใส่ใจในรายละเอียดเล็กน้อย ก็จะช่วยให้การใช้ยามีประสิทธิภาพสูงสุดและปลอดภัยสำหรับทุกคนในครอบครัว
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา