หลายประเทศจ่อ ‘เก็บเงินแก้รถติด’ ทำได้จริงไหม ประเทศไหนทำแล้วบ้าง?

ปัญหารถติดกลายเป็นวิกฤตของสังคมเอเชีย เนื่องจากประชาชนต่างพากันย้ายไปเมืองใหญ่ เพื่อเศรษฐกิจและโครงสร้างพื้นฐานที่ดีกว่า แต่หารู้ไม่ว่า ปัญหานี้นอกจากจะทำให้ผู้คนต้องมาเสียเวลาชีวิตเป็นชั่วโมงๆ บนท้องถนนแล้ว ยังสร้างมลพิษทางอากาศอีก

รถติด

ด้วยเหตุนี้ ‘ค่าธรรมเนียมรถติด’ จึงกำลังจะกลายเป็นข้อบังคับใช้ใหม่ของหลายๆ ประเทศในเอเชีย เช่น

  1. ไทย: รัฐบาลวางแผนว่า จะมีการเรียกเก็บเงินราวๆ 40-50 บาทต่อวัน สำหรับยานพาหนะที่ขับผ่านบริเวณใจกลางกรุงเทพฯ โดยทางรัฐคาดการณ์ว่า รายได้จากค่าธรรมเนียมรถติดอาจมากถึง 1 หมื่นล้านบาทต่อปี และสามารถนำไปโปะค่าโดยสารรถไฟฟ้าที่หายไป หลังจาก ‘โครงการ 20 บาทตลอดสาย’ สำเร็จได้
  2. อินเดีย: อินเดียกำลังจะเก็บค่าธรรมเนียมรถติดกับยานพาหนะที่สัญจรบริเวณละแวกยอดฮิต 13 แห่งใน ‘นครเดลี’ โดยมีผลก็ต่อเมื่อมีการขับขี่ในช่วง 8:00 – 10:00 น. หรือ 17:30 – 19:30 น. เท่านั้น แต่มีแนวโน้มว่า เจ้าของยานพาหนะสองล้อหรือยานยนต์ที่ไม่สร้างมลพิษ รวมถึงรถยนต์ไฟฟ้า จะไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมนี้
  3. เวียดนาม: ‘ฮานอย’ เป็นเมืองที่อากาศเป็นพิษสูงสุดในโลก และประชาชนยังเสียเวลาทำงานทำการเพราะรถติดรวมๆ กว่า 1 ล้านชั่วโมงต่อปี ส่งผลให้รัฐบาลกำลังพิจารณาเรียกเก็บค่าธรรมเนียมรถติดกับยานพาหนะที่ขับขี่ในชานเมืองประมาณ 100 แห่ง แถมยังมีการเสนอมาตรการแบนรถยนต์น้ำมันในพื้นที่ที่กำหนดภายในปี 2030 ด้วย

เกร็ดน่ารู้คือ อินเดียเคยคิดจะเก็บภาษีรถติดมาตั้งแต่ปี 2009 และ 2018 แต่สุดท้ายก็ถูกล้มแผนไปทั้งสองรอบ ดังนั้น ในฉบับปี 2024 เราคงต้องดูกันต่อไปว่าร่างกฎหมายนี้จะสำเร็จหรือไม่

ประเทศอื่นเขาทำกันมานานแล้ว

3 ประเทศนี้ไม่ใช่กลุ่มแรกที่คิดนโยบายการเก็บค่าธรรมเนียมรถติด แต่หลายๆ ประเทศในยุโรปและสิงคโปร์ก็เริ่มใช้กันมาสักพักแล้ว โดยรายละเอียดคือ

  1. อังกฤษ: ใครก็ตามที่ขับยานพาหนะผ่านละแวกรถติดใน ‘ลอนดอน’ ช่วง 7:00 – 18:00 น. ของวันทำงาน หรือ 12:00 – 18:00 น. ของวันหยุด จะต้องเสียค่าธรรมเนียมประมาณ 650 บาทต่อวัน และถ้ายานพาหนะปล่อยมลภาวะสูงกว่าเกณฑ์ของ ‘เขตมลพิษต่ำพิเศษ’ เจ้าของรถยนต์จะต้องเสียค่าปรับราวๆ 540 บาทต่อวันด้วย
  2. สวีเดน: สวีเด็นมีการเก็บค่าธรรมเนียมรถติดในเมือง ‘สตอกโฮล์ม’ และ ‘เอสซิงเกเลเดน’ โดยในช่วง Peak Season ค่าปรับสูงสุดคือ 427 บาทต่อวัน แต่ถ้านอกเหนือจากช่วงนี้ ค่าปรับสูงสุดคือ 332 บาทต่อวัน ขึ้นอยู่กับเวลาที่ขับขี่ผ่าน โดยจะละเว้นการเก็บในทุกวันหยุดนักขัตฤกษ์
  3. สิงคโปร์: อ้างอิงจากข้อมูลในเดือนพฤษภาคม 2024 สิงคโปร์ติดตั้งระบบจ่ายค่าธรรมเนียมรถติดประมาณ 77 แห่งทั่วประเทศ ซึ่งอัตราค่าใช้จ่ายนั้นเริ่มตั้งแต่ 13 บาท ถึง 154 บาท ขึ้นอยู่กับวันเวลาและสถานที่ที่ขับผ่าน ทั้งนี้ ตัวเลขอาจมีการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากสิงคโปร์จะพิจารณาปรับอัตราทุกๆ ไตรมาส รวมถึงช่วงปิดเทอมของเด็กนักเรียนด้วย

นอกจากนี้ รู้หรือไม่ว่าจริงๆ แล้วสิงคโปร์ริเริ่มระบบเก็บค่าธรรมเนียมมาตั้งแต่ปี 1975 แต่ในยุคนั้น ยังใช้เป็นระบบ ‘Area Licensing Scheme’ โดยประชาชนสามารถขับขี่ผ่านเขตหวงห้ามได้ด้วยการจ่ายค่าธรรมเนียมอัตราเดียวในทุกวันเและเวลา แต่ปัจจุบันเปลี่ยนมาใช้ ‘Electronic Road Pricing’ อย่างที่อธิบายไปข้างต้นแทน

รถติด

ที่มา: Nikkei Asia / The Economic Times / Transport for London / Transport Styrelsen / Seedly / Chicago Metropolitan Agency for Planning

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา