เกมการทูตใหม่ของกัมพูชา: ออกห่างจีน หันหลังให้ยุโรป เข้าหาอินเดียมากขึ้น

เศรษฐกิจหลายประเทศทั่วโลกซบเซาหลังได้รับผลกระทบหนักจากโควิด-19 กัมพูชาก็เป็นหนึ่งในนั้น และยังได้รับผลกระทบจากการคว่ำบาตรหลายครั้งหลายคราในประเด็นละเมิดสิทธิมนุษยชนจากกลุ่มประเทศยุโรปด้วยการตัดสิทธิพิเศษทางการค้า การเพิ่มภาษีนำเข้า แต่ยังยกเว้นสิทธิพิเศษกรณีสินค้าอาวุธยุทโธปกรณ์ กัมพูชาถือเป็นมิตรสำคัญของจีน แต่ตอนนี้ควรออกห่างจีน เริ่มเข้าหาอินเดียให้มากขึ้น

Indian Prime Minister Narendra Modi meets Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of Cambodia at Hyderabad House in New Delhi // Credit: Indian Ministry of External Affairs

อินเดียมีประชากรมากเป็นอันดับ 2 ของโลก ราว 1.3 พันล้านคน และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มมากกว่าจีนในปี 2027 ขึ้นเป็นประเทศที่มีจำนวนประชากรมากที่สุดในโลก จากนั้น อินเดียจะกลายเป็นประเทศที่ตลาดมีศักยภาพขนาดใหญ่มากยิ่งขึ้น อินเดียเป็นประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 3 และมีกำลังซึ้อจัดเป็นอันดับ 5 ของโลก GDP อยู่ที่ 2.87 ล้านล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 9 สิบล้านล้านบาทในปี 2019

อินเดียถูกคาดการณ์ว่าจะขึ้นเป็นประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลกในปี 2027

อินเดียไม่ได้มีแค่ประชากรจำนวนมหาศาลและขนาดเศรษฐกิจใหญ่ไล่ๆ กับจีนเท่านั้น แต่ยังมีอุดมการณ์ทางการเมืองที่แตกต่างกัน อินเดียเป็นประเทศที่มีบทบาทนำในอินโดแปซิฟิก และยังเป็นคู่ค้ารายใหญ่เป็นอันดับ 4 ของอาเซียน ปี 2018 มูลค่าการค้าของอินเดียและอาเซียนอยู่ที่ 1.42 แสนล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 4.47 ล้านล้านบาท

Indian Prime Minister Narendra Modi meets Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of Cambodia at Hyderabad House in New Delhi // Credit: Indian Ministry of External Affairs

อินเดียปรับนโยบบายจาก Look East เป็น Act East ในปี 2014 ที่ผ่านมา อินเดียภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรี Narendra Modi เริ่มขยายอำนาจในภูมิภาคนี้มากขึ้น ทั้งในแง่การลดอิทธิพลจีนที่มีต่อเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างมาก ขณะเดียวกันอินเดียก็เข้ามาเกี่ยวพันกับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอินโดแปซิฟิกมากขึ้น

ความขัดแย้งระหว่างอินเดียและจีนยังไม่ทันจางหาย อินเดียก็เดินหน้าสานสัมพันธ์กับประเทศอื่นในอาเซียนมากขึ้น กัมพูชาเองก็เป็นประเทศที่มีมิตรสัมพันธ์กับอินเดียมาเนิ่นนาน สังคมกัมพูชาได้รับอิทธิพลมากจากอินเดียค่อนข้างมาก รวมถึงศาสนาและภาษาด้วย กัมพูชาเริ่มสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับอินเดียตั้งแต่ 1952 ทั้งสองประเทศดำเนินนโยบายไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด (Non-Alignment Movement) ในช่วงสงครามเย็นที่มีความตึงเครียดระหว่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต

อินเดียเป็นประเทศเดียวจากโลกเสรีนิยมที่ประกาศรับรองการตั้งเป็นสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชาและยังเป็นหนึ่งในประเทศที่ร่วมลงนามในข้อตกลงสันติภาพปารีส (Paris Peace Agreement) เพื่อยุติสงครามกลางเมืองอันยาวนานในกัมพูชาด้วย

Indian Prime Minister Narendra Modi meets Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of Cambodia in New Delhi // Credit: Indian Ministry of External Affairs

ในด้านเศรษฐกิจ อินเดียติดอันดับ Top 10 ที่เข้าไปลงทุนในกัมพูชาค่อนข้างมาก แต่ก็ยังตามหลังจีนอยู่ ปี 2016 อินเดียลงทุนในกัมพูชามากถึง 19.8 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือ  6.24 พันล้านบาท ขณะที่จีนลงทุนมหาศาล 3.6 พันล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 1.135 แสนล้านบาทในปีเดียวกัน

ปี 2019 มูลค่าการค้ากัมพูชาและอินเดียอยู่ที่ 249.92 ล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 7.88 พันล้านบาท กัมพูชาส่งออกมาอินเดียมูลค่า 82.09 ล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 2.58 พันล้านบาท ขณะที่การนำเข้าสูงถึง 167.83 ล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 5.29 พันล้านบาท นักท่องเที่ยวอินเดียเดินทางมายังกัมพูชาอยู่ที่ 65,882 คนในปี 2018 เพิ่มขึ้น 10.6% จากปีก่อนหน้า

อินเดียมีบทบาทในเอเชียตะวันออกค่อนข้างมาก และยังมีบทบาทอย่างยิ่งในกัมพูชา การเมืองระหว่างประเทศตอนนี้การแย่งชิงกันมีบทบาทนำในเวทีโลกระหว่างสหรัฐฯ และจีนกำลังร้อนแรงขึ้นเรื่อยๆ กัมพูชากำลังต้องการผูกมิตรกับอินเดียมากขึ้น กัมพูชาสามารถเรียนรู้จากอินเดียได้มากทั้งในแง่พัฒนาการของระบอบการปกครองตามครรลองประชาธิปไตย

Indian Prime Minister Narendra Modi meets Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of Cambodia in New Delhi // Credit: Indian Ministry of External Affairs

ในแง่การค้าการลงทุน กัมพูชาก็มีความตกลงเขตการค้าเสรีกับจีน กัมพูชาก็สามารถเกี่ยวพันกับอินเดียอย่างสร้างสรรค์ในการดึงดูดให้อินเดียเข้ามาลงทุนเพิ่มขึ้นได้ อินเดียมีประชากรมากถึง 1.3 พันล้านคน การจะมองหาตลาดส่งออกรายใหม่นอกเหนือจากสหภาพยุโรป อินเดียก็ถือเป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจ

กัมพูชาจำเป็นต้องเกี่ยวพันกับอินเดียในระดับประชาชนมากขึ้น ให้อินเดียช่วยสนับสนุนในแง่การพัฒนาทุนมนุษย์มากขึ้น สามารถขอทุนการศึกษาจากอินเดียเพื่อสนับสนุนการพัฒนานักเรียนชาวกัมพูชามากขึ้น อินเดียให้ทุนการศึกษาชาวกัมพูชาอยู่ที่ 25 ทุนต่อปี ขณะที่จีนให้มากถึง 180 ทุน

การท่องเที่ยวของอินเดียที่มาในกัมพูชาก็ยังถือว่าอยู่ในระดับที่ต่ำแค่เพียง 1.1% เท่านั้น ขณะที่นักท่องเที่ยวต่างชาติมาอินเดียมากถึง 6.2 ล้านคนในปี 2018 กัมพูชาต้องเปิดกว้างกับอินเดียมากขึ้นทั้งในการเพิ่มเที่ยวบิน และการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

การบาลานซ์ความสัมพันธ์กับอินเดียและจีนย่อมทำให้กัมพูชามีทางเลือกให้ประเทศมากขึ้น หลังจากพึ่งพายุโรปอย่างหนักจนถูกคว่ำบาตรหลายต่อหลายครั้งเพราะประเด็นละเมิดสิทธิมนุษยชน การจะหวังพึ่งจีนแบบเดิมไม่น่าช่วยให้อะไรดีขึ้น เนื่องจากจีนก็เริ่มเป็นศัตรูกับหลายๆ ประเทศทั่วโลก ผิดกับอินเดียที่ยังพอมีที่ทางอยู่ในเวทีโลกอยู่มากและยังไม่ขัดแย้งกับประเทศใดให้เห็นเด่นชัดเท่าจีน

ที่มา – The Diplomat

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา