สหรัฐยกเลิกเยือนจีนแล้ว: หลังเหตุบอลลูนลับของจีนลอยเหนือพื้นที่เก็บขีปนาวุธ

รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐอเมริกา ยกเลิกการเยือนจีนแล้ว

หลังจากที่มีข่าวความมั่นคงวุ่นวายไปหมดเพราะพบวัตถุลอยเหนือน่านฟ้ารัฐมอนทานา ใกล้ฐานทัพอากาศมาร์มสตอร์ม สหรัฐอเมริกา จนมั่นใจว่าเป็นบอลลูนสอดแนมจากจีน จนกระทั่งจีนออกมาแสดงความเสียใจและระบุว่าบอลลูนลอยพลัดหลงข้ามน่านฟ้า ด้วยเป้าหมายเพื่อตรวจสภาพอากาศด้านอุตุนิยมวิทยาเท่านั้น เป็นเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ไม่ได้มีเหตุผลอื่นใดนอกจากนี้

Antony Blinken
Secretary of State Antony Blinken (Official White House Photo by Cameron Smith)

หลายฝ่ายข้องใจกับสถานการณ์ดังกล่าวเพราะเกิดขึ้นในช่วงใกล้เวลาที่รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐฯ กำลังจะเยือนจีนครั้งแรก ด้านโฆษกกระทรวงต่างประเทศจีนยังยืนยันว่าไม่มีข้อมูลเรื่องรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ จะเยือนจีน จนในที่สุด Antony Blinken รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐยกเลิกการเยือนจีนแล้ว

เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ยืนยันกับสำนักข่าว Reuters ขณะเดียวกันสำนักข่าว ABC News ก็รายงานว่า Blinken ไม่ได้ต้องการให้ข่าวยกเลิกการเยือนจีนของเขากลายเป็นข่าวใหญ่โต ขณะเดียวกันก็ไม่ได้ต้องการให้เหตุการณ์บอลลูนลับมากลบข่าวการประชุมของเขากับทางจีนด้วย

แม้ผู้นำฝ่ายทหารจะพิจารณาให้ยิงบอลลูนตกเหนือรัฐมอนทานาแล้วก็ตาม มีการเตรียมเครื่องบินเจ็ทขับไล่ F-22 สำหรับเตรียมการแล้วด้วย แต่ Biden ตัดสินใจให้ไม่ยิง เนื่องจากกังวลความเสี่ยงที่เกิดจากเศษซากของบอลลูนจะตกลงมาใส่ประชาชนภาคพื้นดิน

เรื่องนี้ Tom Cotton วุฒิสมาชิกจากพรรครีพับลิกันเรียกร้องให้ Blinken ยกเลิกทริปการเยือนจีนดังกล่าว ขณะที่อดีตประธานาธิบดีทรัมป์จากพรรครีพับลิกันที่ประกาศตัวชัดเจนว่าจะลงชิงดำตำแหน่งประธานาธิบดีปี 2024 นี้ก็โพสต์ลง Truth โซเชียลมีเดียแพลตฟอร์มของเขาเองว่าให้ยิงบอลลูนนั่นเสีย

เจ้าหน้าที่สหรัฐระบุว่า บอลลูนลอยเข้ามาในพื้นที่อ่อนไหว เนื่องจากใกล้ฐานทัพอากาศมาล์มสตอร์มในมลรัฐมอนทานา ซึ่งเป็นแหล่งเก็บขีปนาวุธพิสัยไกลถึง 150 ลูก ขณะที่วันอังคารที่ผ่านมา William Burns ผู้อำนวยการ CIA ได้กล่าวในงานอีเวนท์ที่มหาวิทยาลัย Georgetown ในวอชิงตัน โดยเขาพูดถึงจีนว่า จีนเป็นความท้าทายด้านภูมิรัฐศาสตร์ที่ใหญ่ที่สุดที่กำลังเผชิญหน้ากับสหรัฐอเมริกาอยู่

Joe Biden, Antony Blinken
President Joe Biden walks with Secretary of State Antony Blinken (Official White House Photo by Cameron Smith)

ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคง มองปรากฏการณ์ดังกล่าวอย่างไร?

ด้าน Marco Rubio วุฒิสมาชิกสหรัฐ ซึ่งเป็นคณะกรรมาธิการหน่วยข่าวกรองของรัฐสภาระดับสูงของพรรครีพับลิกันระบุผ่านข้อความในทวิตเตอร์ว่า บอลลูนสายลับนั้นแค่กำลังเตือนภัย แต่ก็ไม่น่าประหลาดใจเท่าไรนัก เพราะระดับการจารกรรมข้อมูลของจีนที่มีเป้าหมายคือสหรัฐฯ นั้น ถือว่าขยายตัวเข้มข้นอย่างไร้ยางอายมาตั้ง 5 ปีกว่าแล้ว

John Parachini ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงระบุว่า บอลลูนลับนั้นมีขนาดเท่าๆ กับรถบัส 3 คันต่อกัน ขณะที่ Craig Singleton ผู้เชี่ยวชาญด้านจีนจากมูลนิธิด้านความมั่นคงเพื่อประชาธิปไตยระบุว่า บอลลูนมักจะถูกใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งในสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตในช่วงที่มีสงครามเย็น เพราะเป็นวิธีการสืบราชการลับที่ต้นทุนต่ำ

ขณะที่ Lyle Morris นักวิจัยอาวุโสจากศูนย์วิเคราะห์จีน สถาบันนโยบายสังคมเอเชีย ระบุว่า ดูเหมือนว่าจีนจะส่งบอลลูนเข้าไปเพื่อทดสอบศักยภาพในการต้านการสอดแนมของสหรัฐ จากนั้นก็หงายการ์ดที่ดูน่าเชื่อถือหรือดูแล้วไม่น่าปฏิเสธได้แทน

ด้าน Patrick Cronin ประธานด้านความมั่นคงแห่งเอเชียแปซิฟิกจากสถาบัน Hudson มองแตกต่างออกไป เขาบอกว่า การใช้บอลลูนดังกล่าวมันโดดเด่นเกินไป จีนจะใช้ดาวเทียมส่องทุ่งไซโลแหล่งเก็บขีปนาวุธ ICBM ของสหรัฐฯ ก็ทำได้ หรือจะไปสอดแนมในพื้นที่อื่นๆ ก็ยังได้อีก เพราะการใช้บอลลูนมันโจ่งแจ้งเกินไป แต่ Cronin สันนิษฐานว่า จีนอาจจะต้องการเล่นเกมจิตวิทยากับสหรัฐ

ด้วยการดึงความสนใจของสหรัฐ เพื่อจะส่งสัญญาณไปยังรัฐมนตรีต่างประเทศ Blinken ในการเยือนเพื่อพบปะกับ Xi Jinping ว่า สหรัฐควรจะถอยหลังเรื่องไต้หวันและเลิกเกี่ยวพันกับภูมิภาคนี้ด้านความมั่นคงได้แล้วก่อนที่มันจะตึงเครียดไปกว่านี้ การใช้บอลลูนเพื่อสำรวจมันไม่ได้มีขึ้นครั้งแรก และมันก็มีมาหลายปีก่อนหน้านี้แล้ว สิ่งที่น่าแปลกใจก็คือมันไม่ได้ถูกเปิดเผยขนาดนี้มาก่อน

ขณะที่ฝ่ายนิติบัญญัติสหรัฐมองว่า นี่ไม่ใช่แค่การละเมิดอำนาจอธิปไตยของสหรัฐเท่านั้น แต่ยังส่งสัญญาณทางการทูตชัดเจนว่า จีนไม่ต้องการเปลี่ยนแปลงนโยบายใดๆ ทั้งนั้น

ด้าน Drew Thompson นักวิจัยอาวุโสจาก Lee Kuan Yew School of Public Policy จากมหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์มองเรื่องนี้ว่า นี่อาจเป้นไปได้ว่า กองทัพปลดปล่อยประชาชนของจีนกำลังทำลาย Xi Jinping ที่พยายามพัฒนาความสัมพันธ์กับสหรัฐอยู่ก็ได้

ส่วน Greg Falco ผู้เชี่ยวชาญด้านอวกาศจากมหาวิทยาลัย Johns Hopkins ระบุว่า บอลลูนสายลับนั่นไม่ได้ทำให้ภาพลักษณ์ดีไปกว่าการใช้ดาวเทียมเลย แต่เป็นไปได้ว่าจีนอาจจะใช้มันเพื่อสกัดกั้นการติดต่อสื่อสาร

Antony Blinken
Secretary of State Antony Blinken (Official White House Photo by Adam Schultz)

สรุป

การพบวัตถุลอยเหนือน่านฟ้าสหรัฐอเมริกา บริเวณรัฐมอนทานาใกล้ฐานทัพอากาศที่เก็บขีปนาวุธ 150 หัวนั้นเป็นเรื่องจริง สหรัฐฯมั่นใจมากว่าเป็นบอลลูนที่มาจากจีนก็เป็นเรื่องจริง จีนแสดงความเสียใจและระบุว่าเป็นบอลลูนที่ลอยพลัดหลงข้ามน่านฟ้าไป มีเป้าหมายเพื่อสำรวจอากาศเท่านั้น

ในช่วงเวลาดังกล่าวเกิดขึ้นขณะรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐอเมริกากำลังเยือนจีนครั้งแรก ผู้เชี่ยวชาญมองว่า นี่เป็นการส่งสัญญาณจากจีนว่าจะไม่มีทางเปลี่ยนแปลงนโยบายไม่ว่าสหรัฐฯ จะมากดดันในรูปแบบใดก็ตาม บ้างก็ว่าอาจจะเป็นการท้าทายอำนาจสหรัฐฯ ดูศักยภาพว่าต้านการสอดแนมได้แค่ไหน บ้างก็มองว่าการกระทำที่โจ่งแจ้งดังกล่าวเพื่อเตือนสหรัฐฯ ให้เลิกยุ่งเรื่องความมั่นคงกับภูมิภาคนี้ได้แล้ว ไม่มีข้อสรุปว่าเหตุผลไหนน่าเชื่อถือที่สุด แต่ Blinken อาจเยือนจีนอีกครั้งในเวลาที่เหมาะสมกว่านี้

ที่มา – Nikkei (1), (2), FT, Bloomberg

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา