การออกแบบบันไดให้ปลอดภัยและใช้งานสะดวกนั้น ต้องคำนึงถึงหลายปัจจัย โดยเฉพาะขนาดของลูกตั้งและลูกนอนบันได ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ต้องออกแบบควบคู่ไปกับการติดตั้งอุปกรณ์เสริมความปลอดภัยอื่น ๆ เช่น จมูกบันไดอลูมิเนียม หรือวัสดุกันลื่น สำหรับใครที่ยังไม่คุ้นกับชื่อลูกตั้งลูกนอนมากนัก บทความนี้มีความรู้มาฝากกัน
ลูกตั้งบันไดคืออะไร
ลูกตั้งบันได หมายถึง ส่วนแนวตั้งระหว่างขั้นบันไดแต่ละขั้น เปรียบเสมือนกำแพงเล็ก ๆ ที่เชื่อมระหว่างขั้นบันได นอกจากจะช่วยรับน้ำหนักโครงสร้างแล้ว ยังเป็นตัวกำหนดระยะยกเท้าขณะก้าวขึ้นบันไดด้วย ความสูงของลูกตั้งจึงสำคัญมาก เพราะหากสูงหรือต่ำเกินไปจะทำให้การเดินขึ้นลงไม่สะดวก และอาจเกิดอุบัติเหตุได้
ลูกนอนบันไดคืออะไร
ลูกนอนบันได คือส่วนที่เป็นพื้นราบสำหรับวางเท้าขณะเดินขึ้นลงบันได เป็นระนาบในแนวนอนที่ต้องมีความกว้างเพียงพอให้วางเท้าได้อย่างมั่นคง ขนาดของลูกนอนมีผลโดยตรงต่อความปลอดภัยในการใช้งาน เพราะหากแคบเกินไปอาจทำให้วางเท้าไม่เต็ม เสี่ยงต่อการลื่นไถล ส่วนถ้ากว้างเกินไปก็อาจทำให้ก้าวไม่ถนัด
ขนาดของลูกตั้ง ลูกนอนบันไดตามกฎหมาย
การก่อสร้างบันไดในที่พักอาศัยจำเป็นต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดทางกฎหมายอย่างเคร่งครัด เพื่อความปลอดภัยของผู้อยู่อาศัย กฎกระทรวงได้กำหนดมาตรฐานสำหรับบันไดในอาคารที่พักอาศัย โดยคำนึงถึงการใช้งานที่สะดวกและปลอดภัย ดังนี้
- ความสูงลูกตั้งต้องไม่เกิน 20 เซนติเมตร เพื่อให้ก้าวขึ้นลงได้สบาย
- ความกว้างลูกนอนต้องไม่น้อยกว่า 22 เซนติเมตร เมื่อหักระยะเหลื่อมแล้ว
- ความกว้างของบันไดต้องไม่น้อยกว่า 80 เซนติเมตร สำหรับบ้านพักอาศัย
- หากบันไดมีความสูงเกิน 3 เมตร จะต้องมี “ชานพัก”
ระยะของลูกตั้งลูกนอนบันไดเท่าไร เดินขึ้น-ลงสะดวก ปลอดภัย
สถาปนิกและผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบนิยมใช้สูตรการคำนวณขนาดบันไดที่เหมาะสมกับสรีระมนุษย์ ดังนี้
ลูกตั้งบันได + ลูกนอนบันได = 45 เซนติเมตร
ซึ่งเป็นระยะที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการก้าวเดิน
การออกแบบที่เหมาะสมควรกำหนดให้ลูกนอนมีความกว้าง 27-30 เซนติเมตร และลูกตั้งสูง 15-18 เซนติเมตร เช่น ถ้าเลือกความสูงลูกตั้ง 16 เซนติเมตร ลูกนอนควรกว้าง 29 เซนติเมตร เพื่อให้ได้ผลรวม 45 เซนติเมตรตามหลักการออกแบบที่เหมาะสม
สรุปบทความ
การออกแบบลูกตั้งและลูกนอนบันไดที่ถูกต้องเป็นพื้นฐานสำคัญของความปลอดภัยในบ้าน โดยต้องคำนึงถึงทั้งข้อกำหนดทางกฎหมายและหลักการออกแบบที่เหมาะสมกับการใช้งาน การเลือกขนาดที่พอดีจะช่วยให้การขึ้นลงบันไดเป็นไปอย่างสะดวก ปลอดภัย และลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา