เรียนที่ไหนก็เหมือนกัน ยังไงก่อน? ผ่างบ ก.อุดมศึกษา ปี 63-66 ฉายภาพเหลื่อมล้ำ การศึกษาไทย

เรียนที่ไหนก็เหมือนกัน ไม่จริง! ผ่างบมหาวิทยาลัยปี 66 ที่ได้จากกระทรวงอุดมศึกษา ฉายภาพความเหลื่อมล้ำในระบบการศึกษาของประเทศไทย

เรียนที่ไหนก็เหมือนกัน จริงหรือ?

ตอนนี้มีประเด็นที่กำลังเป็นที่ถกเถียง (เคยมีมาก่อน และเชื่อว่าจะมีต่อไปอีกทุกๆ ปี) อย่าง “เรียนที่ไหนก็เหมือนกัน” ซึ่งเอาเข้าจริง นี่คือสิ่งที่ควรจะเป็นและเราอยากให้เป็น แต่พูดกันแบบตรงไปตรงมาให้เห็นถึงปัญหา ต้องบอกเลยว่าเรียนที่ไหนก็เหมือนกันอาจไม่จริงในประเทศไทย

ในกรณีของประเทศไทยเองต้องบอกว่ามีความเหลื่อมล้ำระหว่าง กทม. และ ต่างจังหวัดอย่างมาก และในต่างจังหวัดเองก็มีความเหลื่อมล้ำระหว่างหัวเมืองและเมืองรอง ส่วนในแต่ละจังหวัดก็จะมีความเหลื่อมล้ำระหว่างในเมืองและชนบทอีก และความเหลื่อมล้ำก็สะท้อนออกมาในรูปของ งบประมาณที่สถานศึกษาแต่ละที่จะได้รับ

• รัฐสวัสดิการ: ไม่มีประเทศไหนล่มจม เพราะดูแลเด็กและคนแก่

หลายท่านอาจจะอ้างว่าอย่างในสหรัฐฯ เองก็มีไอวีลีกและมหาวิทยาลัยทั่วไป แต่ต้องไม่ลืมว่าสหรัฐฯ คือประเทศที่มีความเหลื่อมล้ำสูง ที่สำคัญเรื่องนี้ก็เป็นประเด็นที่มีการวิพากษ์วิจารณ์ในสังคมอเมริกันเช่นกัน 

ประเด็นคือโลกเรากว้างกว่าแค่อเมริกา เราอาจลองมองดูกรณีศึกษาในยุโรป แน่นอนว่า ม.ดัง ก็มีอยู่ แต่มหาวิทยาลัยอื่นๆ ที่ดังน้อยกว่าก็ไม่ได้เหลื่อมล้ำจนน่าเกลียด และมีการเรียกร้องให้เกิดความเท่าเทียม ‘มากกว่าเก่า’ อยู่เนืองๆ

งบมหาวิทยาลัยที่เหลื่อมล้ำ มีอยู่จริง

คำถามคือ แล้วงบที่แตกต่างกันสำคัญแค่ไหน? บอกเลยว่าสำคัญมากเพราะงบที่ได้รับหมายถึงอาจารย์ระดับหัวกะทิ อาจารย์เจ้าของภาษา ความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยระดับโลก ห้องสมุดที่มีตำราระดับสากล สื่อการเรียนรู้ที่ได้รับการยอมรับ สิ่งอำนวยความสะดวกที่เอื้อต่อการศึกษา กิจกรรมที่ช่วยให้นักศึกษาพัฒนาทักษะ

การพูดถึงความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาออกมาแบบตรงๆ ไม่ใช่การตีตราหรือแบ่งแยกชนชั้น แต่ช่วยชี้ให้เห็นปัญหาที่จำเป็นต้องได้รับการแก้ไข ไม่ใช่ปลอบใจว่าเรียนที่ไหนก็เหมือนกันและละเลยความเหลื่อมล้ำที่ใครๆ ก็เห็นอยู่ตำตา

ถ้าลองดูในงบประมาณที่แต่ละมหาวิทยาลัยย้อนไปสัก 4 ปี ตั้งแต่ปี 2564 – 2566 (งบก้อนที่กำลังจะอนุมัติในปัจจุบัน) จะพบว่างบประมาณที่แต่ละมหาวิทยาลัยได้รับเหลื่อมล้ำกันพอสมควร เช่นในปี 2566

• มหาวิทยาลัยชื่อคุ้นหู เช่น จุฬา มธ. มช. มข. มอ. เกษตร ได้รับงบประมาณ 4,000 – 5,000 ล้านบาท
• มหาวิทยาลัยมหิดล ได้รับงบเกือบ 14,000 ล้านบาท

ส่วน มหาวิทยาลัยในกลุ่มราชภัฏ ที่มี 38 แห่งทั่วประเทศ พูดได้ว่าเป็นทางเลือกทางการศึกษาที่ใกล้ตัวกับคนทั้งประเทศ (ไม่ใช่แค่กรุงเทพหรือหัวเมือง) ได้รับงบเฉลี่ยประมาณที่ละ 475 ล้านบาท เท่านั้น พูดง่ายๆ คือ

• ได้รับงบแค่ 1 ใน 10 ของมหาวิทยาลัยดังๆ
• มหาวิทยาลัยราชภัฏ 29 แห่ง รวมกัน ได้รับงบพอๆ กับม.มหิดล ที่เดียว

มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา คือมหาวิทยาลัยในกลุ่มราชภัฏที่ได้งบมากที่สุด แต่ก็ยังได้เพียง 770 ล้านบาท

แล้วมหาวิทยาลัยอื่นๆ ได้รับงบแค่ไหน

ปี 2563 – 2566 ตามเอกสารงบประมาณรายจ่าย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 และ 2566 มหาวิทยาลัยต่างๆ ในประเทศไทย (ยกมาเพียงบางส่วน) ได้รับงบประมาณ ดังนี้

(หน่วย: ล้านบาท)

สรุป

ทีนี้ลองนึกภาพว่าเราส่งเด็ก 2 คน ที่มีศักยภาพเท่ากันพยายามหนักเท่ากัน เข้าสู่สถานศึกษาที่ได้รับงบต่างกันอย่างมาก แล้วลองตอบตัวเองในใจแบบไม่หลอกตัวเองว่าผลลัพธ์บั้นปลายจะเป็นอย่างไร

หรือหากจะบอกว่า ในบางกรณี นักศึกษาในมหาวิทยาลัยที่ได้รับงบประมาณน้อยมากก็สามารถจบมาเก่งเทียบเท่าหรือมากกว่าเด็กที่จบจากมหาวิทยาลัยชั้นนำ นั่นคือเรื่องน่าชื่นชม 

แต่ราคาที่พวกเขาต้องจ่ายเพราะความเหลื่อมล้ำก็คือ พวกเขาต้องพยายามแบบเลือดตากระเด็นจนต้องสูญเสียโอกาสด้านอื่นๆ ไป ในขณะที่เด็กจากมหาวิทยาลัยไม่ต้องพยายามขนาดนั้น

ที่มา – งบประมาณรายจ่าย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 เล่มที่ 3 (1) และ งบประมาณรายจ่าย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 เล่มที่ 3 (1) โดย สำนักงบประมาณ

ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา